Preadviezen Christen Juristen Vereniging Honderd jaar onderwijspacificatie

In het jaar 2017 is de grondwetswijziging, die bekend is komen te staan als de 'onderwijspacificatie', precies honderd jaar oud. Het resultaat daarvan, neergelegd in artikel 23 Grondwet, is nog steeds een belangrijk baken voor de nationale rechtsverhoudingen in het onderwijs. Tegelijkertijd is artikel 23 Grondwet geen rustig bezit. Anno 2017 heeft Nederland een formeel sterk verzuild onderwijsstelsel, terwijl de samenleving in vergaande mate ontzuild en geseculariseerd is. In dit preadvies is de vraag aan de orde wat de betekenis is van artikel 23 Grondwet, honderd jaar na de totstandkoming van de onderwijspacificatie, in actuele vraagstukken van onderwijsbeleid en voor de toekomst van het onderwijsbestel. Omdat een goed begrip van de totstandkomingsgeschiedenis van artikel 23 Grondwet wezenlijk is voor een begrip van de juridische betekenis, wordt ingegaan op de historische achtergrond van de grondwetsbepaling. Nadat kort de grenzen van het internationale recht voor het nationale onderwijsbeleid worden verkend, worden enkele actuele vraagstukken die van betekenis zijn voor het stelsel van artikel 23 Grondwet aan de orde gesteld.