Loges in het Waasland in de negentiende eeuw

Het begin van de 19de eeuw was een turbulente periode waarbij het Waasland eerst onder het Franse Keizerrijk en vervolgens onder het Hollandse bewind viel tot de Belgische onafhankelijkheid in 1831. In deze periode waren er in het Waasland, eerst in Lokeren en vervolgens in Sint-Niklaas, twee vrijmetselaarsloges actief. Beide steden waren tijdens het Franse en Hollandse regime economisch vrij dynamisch. Deze economische dynamiek trok ook veel nieuwe inwoners aan, die actief waren in de handel, de ambtenarij, de industrie en het leger. Onder invloed van het Gentse vrijmetselaarsleven werd in 1813 onder de auspiciën van het Grootoosten van Frankrijk in Lokeren de loge l’Accord Parfait opgericht. In 1817 volgde dan de oprichting van de loge l’Amenité in Sint-Niklaas, ditmaal ressorterend onder het Grootoosten der Nederlanden.

Wie waren die logebroeders? Wat deden zij? Waar hielden zij hun geheime

zittingen? Welke ideeën koesterden zij? Waren zij de vertegenwoordigers van een plaatselijk verlichtingsdenken of pionnen van de bezettende machthebbers om de veroverde gewesten aan zich te binden? Ten slotte, waarom hielden beide loges na enige tijd op te bestaan?

Op grond van origineel bronnenmateriaal verschaffen de auteurs hier inzicht in een weinig bekend stukje geschiedenis van het Waasland en de vrijmetselarij.