Het vierde wapen - Voorlichting, propaganda en volksweerbaarheid 1944-1953

In 1940 en opnieuw in 1942 leed het Koninkrijk der Nederlanden twee verpletterende nederlagen die vooral aan tekortschietend maatschappelijk draagvlak voor de krijgsmacht werden toegeschreven. Politiek en krijgsmacht concludeerden dat het vergroten daarvan een eerste voorwaarde was, wilde Nederland in een nieuwe oorlog een kans maken. In de specifieke omstandigheden van de wederopbouw, de dekolonisatie van Nederlands-Indië en de ontluikende Koude Oorlog vertaalde dit gevoel van urgentie zich in een activistisch voorlichtingsbeleid dat geen middel onbeproefd liet. Het Vierde Wapen analyseert de vormen die deze voorlichting aannam en de ideeën die eraan ten grondslag lagen. Eén straaljager meer of minder zou niet uitmaken, maar een goed voorlichtingsbeleid dat de zogeheten 'volksweerbaarheid' vergrootte, zou het verschil kunnen maken. De vrijheid, zelfs het voortbestaan van de natie zou ervan afhangen.

Floribert Baudet is werkzaam bij de Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensieacademie.