Van buitengaats naar Binnenhof. P.J.S. de Jong

Piet de Jong, onderzeebootcommandant tijdens de oorlog en later minister-president, is op 3 april 2015 honderd jaar oud geworden.

Hij begon zijn loopbaan als zeeheld en werd aan het eind van de roerige jaren zestig premier van Nederland. Kennis is macht, karakter is meer, leerde hij in de marine. Naarmate de jaren verstrijken, groeit de waardering voor wat Piet de Jong tot stand heeft gebracht. Hij is inmiddels 96 jaar oud. Zijn biografie, waarvan nu een aangevulde en verbeterde herdruk verschijnt, leest als een spannende roman.

Piet de Jong is vooral bekend geworden door het naar hem genoemde centrumrechtse kabinet (KVP/ARP/CHU/VVD), dat van 1967 tot 1971 regeerde. Maar De Jong heeft in zijn bewogen leven veel meer meegemaakt. Zijn premierschap was de bekroning van een loopbaan die al in 1935 begon, toen hij als officier bij de Onderzeedienst terechtkwam. Hij wist in 1940 met een half afgebouwde onderzeeboot uit handen van de Duitsers te blijven, en bouwde in de oorlogsjaren een indrukwekkende staat van dienst op. Na de oorlog was hij staatssecretaris van Marine en minister van Defensie, maar als minister-president oogstte de KVP'er De Jong de meeste lof. Hij toonde zich een teamleider met relativeringsvermogen en veel humor. De ideale manager in een tijd van gezagscrisis en polarisatie. Zijn kabinet bracht op bestuurlijk gebied veel tot stand. En hij verkleinde de afstand tot de kiezers door het wekelijkse televisiegesprek met de minister-president in te voeren.

Jan Willem Brouwer en Johan van Merriënboer zijn als onderzoekers verbonden aan het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Radboud Universiteit Nijmegen.