Wijs Worden tweede fase

Doelgroep

2e fase HAVO en VWO levensbeschouwing, ethiek en filosofie.

De verschillende hoofdstukken bevatten verdiepingsparagrafen en verdiepingsopdrachten met name voor gebruik binnen het VWO.

De inhoud

- Wijs Worden voor de 2e fase bevat naast algemene hoofdstukken enkele hoofdstukken die aansluiten bij ieder van de vier profielen.

- De inhoud bouwt voort op basisbegrippen en -vaardigheden van levensbeschouwing en ethiek die op de onderbouw werden geleerd.

- De inhoudelijke opzet komt meer dan de editie uit 2011 tegemoet aan de behoefte aan ethiek en burgerschap.

Algemene hoofdstukken

Hoofdstuk 1 Het menselijk bestaan

Paragraaf 1 Nadenken over het menselijk bestaan met behulp van metaforen

Paragraaf 2 Meerdere metaforen voor het menselijk bestaan

Paragraaf 3 De reis als metafoor voor het menselijk bestaan

Paragraaf 4 De tijdelijkheid van het menselijk bestaan

Paragraaf 5 Een bestaan na de dood?

Bijzonder aandacht voor metaforisch taalgebruik. Metaforen helpen ons om de zin van het bestaan te duiden. Is het leven kort? Waaraan kun je de zin van het leven ontlenen?

Hoofdstuk 2 Ethiek

Paragraaf 1 Wat is ethiek?

Paragraaf 2 Bezit onze moraal universele geldigheid?

Paragraaf 3 Ethische theorieën

Paragraaf 4 Moraal en levensbeschouwing

Paragraaf 5 Hoe je in de ethiek te werk gaat

Bijzonder aandacht voor hoe werkt een morele reactie? Hoe weet je wat goed en kwaad is? Ethiek is nadenken over moreel denken en handelen. Samen op zoek naar waarheid.

Hoofdstuk 3 Vier hoofdwaarden

Paragraaf 1 Vrijheid

Paragraaf 2 Gelijk(waardig)heid

Paragraaf 3 Democratie

Paragraaf 4 Tolerantie

Bijzonder aandacht voor negatieve en positieve vrijheid. Waarom zijn mensen gelijkwaardig? Gelijkwaardigheid en verschil in inkomen en macht.

Hoofdstuk 4 Wereldburger

Paragraaf 1 Inleiding

Paragraaf 2 De eerste wereldburger: Diogenes

Paragraaf 3 Alle mensen zijn redelijke wezens: Marcus Aurelius

Paragraaf 4 Ieder mens is drager van menselijke waardigheid: Kant

Paragraaf 5 Grondwaarden zijn van de hele wereldbevolking: Sen

Paragraaf 6 Wereldburger en wereldwijde armoede: Singer​

Bijzonder aandacht voor wie of wat is een wereldburger? Voorbeelden van denkers die iets laten zien van een wereldburger. Grondwaarden zijn bezit van de hele wereldbevolking.

Profiel-specifieke hoofdstukken (onder voorbehoud)

Hoofdstuk 5 Mens en techniek

Paragraaf 1 Inleiding: twee keer Frankenstein

Paragraaf 2 Wat is techniek?

Paragraaf 3 De mens als technisch wezen

Paragraaf 4 Techniek en ethiek

Paragraaf 5 Internet en internetcriminaliteit (verdiepingsstof)

Bijzonder aandacht voor wat is techniek? Is techniek een zegen of een vloek? De invloeden van de techniek op ons hele zijn. De mens is een technisch wezen. Techniek en ethiek.

Hoofdstuk 6 Economie en rechtvaardigheid

Paragraaf 1 Inleiding

Paragraaf 2 Ontstaan en ontwikkeling van het kapitalisme

Paragraaf 3 Economische vrijheid: hoe vrij zijn wij?

Paragraaf 4 Economische ongelijkheid en rechtvaardigheid

Paragraaf 5 Geld: de maatstaf voor alles wat waardevol is?

Bijzonder aandacht voor economie in de middeleeuwen. De kapitalistische revolutie. Relatie arbeid en inkomen. Zorgt marktwerking voor stabiliteit en rechtvaardigheid? Verdedigers en critici van het kapitalisme.

Hoofdstuk 7 Man en vrouw

Paragraaf 1 Inleiding: gelijkwaardigheid en verscheidenheid

Paragraaf 2 Gelijkwaardigheid en verschillen tussen mensen

Paragraaf 3 Verschillen tussen man en vrouw: de wetenschap

Paragraaf 4 Feminisme

Paragraaf 5 Het actuele debat over vrouwenemancipatie

Bijzonder aandacht voor gelijkwaardigheid en ongelijke behandeling. Verschillen tussen man en vrouw. Abstracte gelijkheid en feitelijke ongelijkheid. Worden we tot man en vrouw gemaakt door opvoeding en cultuur?

Hoofdstuk 8 Zorg

Paragraaf 1 Inleiding

Paragraaf 2 Visies op ziekte, zorg en geneeskunde

Paragraaf 3 Ontstaan van het huidige denken over zorg

Paragraaf 4 De Nederlandse verzorgingsstaat en het huidige zorgstelsel

Paragraaf 5 De Nederlandse politieke partijen en de zorg (bronnenmateriaal)

Bijzonder aandacht voor visies op zorg. Bedreiging van de verzorgingsstaat. Betaalbaarheid van de verzorgingsstaat. Robotisering van de verzorgingsstaat?

Hoofdstuk 9 God, iets, niets

Paragraaf 1 Inleiding

Paragraaf 2 Wetenschap en God: het ontstaan van het heelal

Paragraaf 3 Veranderingen in het beeld van God

Paragraaf 4 Van God naar ‘iets’

Paragraaf 5 God: misleidend of bevrijdend?

Bijzonder aandacht voor natuurwetenschap en geloof in God sluiten elkaar niet uit. Veranderingen in het beeld van God. Over het ‘iets’. Werkt geloof in God bevrijdend of onderdrukkend?