De pedagogiek van Koelman

Jacobus Koelman (1631-1695) was een van de markantste

gereformeerde predikanten ten tijde van de zeventiende-eeuwse

Republiek. Zijn omvangrijke en veelzijdige oeuvre bevat ook een

handleiding voor de opvoeding: De pligten der ouders, in kinderen

voor Godt op te voeden (1679). Koelman ijverde voor een radicale

‘nadere reformatie’ van Kerk en Republiek. Hij geloofde in de

noodzakelijkheid en mogelijkheid om mensen te (her)vormen tot

beoefenaars van nauwgezette vroomheid. Met het oog op de

verwerkelijking van dit ambitieuze ideaal adviseerde hij opvoeders

hoe zij het leven van hun kinderen van jongs af aan moesten

pedagogiseren. Die inspanning zag hij als ‘ambtelijke’ arbeid in

dienst van het vernieuwende werk van de Heilige Geest. In deze

studie wordt uitvoerig ingegaan op die invalshoek van Koelmans

pedagogiek. Tevens worden de bronnen getraceerd die Koelman

heeft gebruikt bij het samenstellen van zijn boek. De pligten der

ouders blijkt voor een belangrijk deel gebaseerd op het werk van

Engelse puriteinen, onder wie Richard Baxter (1615-1691).