Robert Fruin schreef ‘Het voorspel van de Tachtigjarige Oorlog’ in 1859, en het is nog steeds een van de beste publicaties die ooit over het conflict werden geschreven. Dit betoog over wat er voorafging aan de Oorlog – de Reformatie en de Beeldenstorm – is ook nu nog noodzakelijk leesvoer om het tragische en indrukwekkende vervolg te kunnen begrijpen. Een klassieker uit de Nederlandse geschiedschrijving.
Robert Fruin werd in 1860 benoemd tot de allereerste hoogleraar vaderlandse geschiedenis in Leiden. Hij was de eerste die geschiedenis niet op een verhalende, maar op een wetenschappelijke manier benaderde. In ‘Het voorspel’, dat oorspronkelijk verscheen als boekbespreking in het tijdschrift ‘De Gids’, maakt hij gebruik van zijn indrukwekkende feitenkennis en oog voor details van historische gebeurtenissen.