140 verzetsmensen in en rond het 2e OD-proces

Op 15 maart 1943 begon in Haaren (Noord-Brabant) het 2e OD-proces tegen 100 verzetsmensen van de Ordedienst (OD). Van deze 100 werden er uiteindelijk 17 op 27 juli van dat jaar gefusilleerd op de Leusderheide, bij Amersfoort. De andere 83 werden ‘abgetrennt’, zij verdwenen voor het merendeel als ‘Nacht und Nebel’-gevangenen in Duitse concentratiekampen.

Wie waren zij? Wat deden zij? Wat was hun lot?  En wie waren hun verzetsvrienden, die eveneens werden opgepakt en gefusilleerd of weggevoerd?

Bekende en onbekende mannen en vrouwen, elk met een eigen verhaal. Een verrassend veelkleurige groep die een ander en veel diverser beeld geeft van ‘de OD’ dan vaak in het verleden is geschetst. Jong en oud, militair en burger, mensen met allerlei verschillende beroepen en achtergronden. Bekende gebeurtenissen zoals het Englandspiel, maar ook tal van minder of totaal niet bekende acties en activiteiten. Soms spectaculair, soms juist helemaal niet.

Hoe dan ook: allemaal mannen en vrouwen die zich niet neerlegden bij de terreur van de bezetter. Die hun vrijheid en ook hun leven riskeerden door zich daartegen te verzetten, elk op hun eigen manier. En die daar allemaal de gevolgen van hebben ondervonden, in de vorm van een gewelddadige dood of in gevangenschap en daarna hun leven lang.

Betty Hoogeveen-Bastiaans (1952) is een dochter van Henk Bastiaans, één van 100 aangeklaagden in het 2e OD-proces. Zij groeide op in Den Haag, studeerde in de jaren 70 af als kriminoloog en heeft een veelzijdig arbeidsverleden achter de rug. Zij was en is actief in allerlei maatschappelijke vrijwilligersfuncties. Ook is zij lid van o.a. de Werkgroep Den Haag in de Tweede Wereldoorlog en van de Vrienden van Natzweiler. Sinds 2021 is zij gastvrouw en geeft zij rondleidingen bij Nationaal Monument Kamp Amersfoort.

Betty verhuisde na de dood van haar man in 2005 vanuit de Randstad naar Drenthe. Zij heeft twee kinderen en twee kleinkinderen en woont samen met haar nieuwe partner in Smilde (Drenthe). In februari 2020 schreef zij samen met een neef en een vriend een boek over haar vader Henk Bastiaans en diens broer Gerard: “Wel gebogen, niet gebroken”. Henk en Gerard waren allebei betrokken bij verzetsactiviteiten in en rond de OD. Gerard werd op 5 februari 1942 gefusilleerd op de Leusderheide. Henk overleefde als ‘Nacht und Nebel’-gevangene zeven kampen en keerde terug. Dit boek is voortgekomen uit vragen, die bij haar opkwamen bij en na het schrijven van haar eerste boek.