Peri-implantaire ontstekingen, zoals peri-implantaire mucositis en peri-implantitis, zijn multifactoriële aandoeningen. Ze ontstaan door een complexe interactie tussen bacteriële biofilmvorming, materiaaleigenschappen van het implantaat en de immuunrespons van de gastheer. Risicofactoren, zoals slechte mondhygiëne, leefstijl, een voorgeschiedenis van parodontitis, systemische aandoeningen en iatrogene factoren spelen een belangrijke rol bij het ontstaan en het verloop van deze ontstekingen.
Preventieve maatregelen zijn essentieel, omdat peri-implantaire ontstekingen een bedreiging vormen voor de overleving en het succes van tandimplantaten. Preventie begint idealiter al vóór de plaatsing van het implantaat en richt zich op het identificeren en elimineren van potentiële risicofactoren. Vervolgens zijn een correcte positionering van het implantaat en het creëren van een goed reinigbare prothetische constructie, die in harmonie is met de omliggende weefsels, van belang om een gezonde peri-implantaire situatie tot stand te brengen. Na implantaatplaatsing is het belangrijk de patiënt direct op te nemen in een gestructureerd nazorgprogramma, gericht op strikte mondhygiëne, regelmatige controles en professionele reiniging.
Diagnostiek van peri-implantaire ontstekingen vindt plaats op basis van klinisch onderzoek, zoals het meten van pocketdiepte, bloedingsneiging bij sonderen en röntgenologisch onderzoek. Vroege detectie maakt tijdige interventie mogelijk, wat verdere verslechtering en uiteindelijk verlies van het tandimplantaat kan voorkomen. De behandeling van peri-implantaire mucositis is primair gericht op het verstoren van de biofilm, enerzijds door de patiënt zelf, anderzijds door de zorgprofessional. Het verbeteren van de mondhygiëne van de patiënt in combinatie met professionele niet-chirurgische mechanische reiniging wordt beschouwd als de standaardbehandeling voor peri-implantaire mucositis. Bij peri-implantitis wordt een stapsgewijze aanpak gevolgd, te beginnen met niet-chirurgische reiniging, eventueel aangevuld met antiseptica of antibiotica. Indien nodig volgt een chirurgische fase waarbij het implantaatoppervlak onder direct zicht wordt gereinigd en het ontstekingsweefsel wordt verwijderd, eventueel gecombineerd met regeneratieve procedures of implantoplastiek.
Over het algemeen is peri-implantitis een lastig te genezen aandoening, waarbij het moeilijk is voorspelbare langetermijnsuccessen te behalen. De sleutel tot duurzaam implantaatbehoud ligt daarom in het voorkómen van peri-implantaire ontstekingen door het implementeren van effectieve preventieve maatregelen.