In vriendschap en vertrouwen. Cultuurhistorische essays over confidentialiteit

Dit boek gaat over vertrouwen, betrouwbaarheid en vertrouwelijkheid, over intimiteit en privacy, over discretie en geheimhouding. Het laat zien hoe deze delicate aspecten van intermenselijk verkeer in de loop der eeuwen zijn ingezet, gerespecteerd, beschermd of geschonden door geliefden en verwanten, vrienden en collega's, maar ook door auteurs en lezers. Henk Nellen is een van de weinige historici die het belang van vertrouwelijkheid als object van onderzoek heeft ingezien en aan de orde heeft gesteld. Hierdoor geïnspireerd schreven collega's twintig nieuwe beschouwingen over de door Nellen aangereikte thematiek. Zij zijn samengebracht in deze bundel. In een tijdreis van het heden naar de klassieke Oudheid nemen ze de lezer mee op een cultuurhistorische verkenningstocht naar allerlei voorbeelden van confidentialiteit.

Inhoud: LEX HEERMA VAN VOSS, Voorwoord TON VAN KALMTHOUT, Over confidentialiteit. Ter inleiding JOS GABRIËLS, 'Een taak die zonder einde is'. Een levensschets van Henk Nellen PETER BOOT, De paradoxale vertrouwelijkheid van het web. Oprechtheid en anonimiteit in Dagboek van een kindermeisje KARINA VAN DALEN-OSKAM, De sleutels van Het Bureau. Of: van kanariepiet naar plankton JAN GIELKENS, De geheime relatie van Willem Frederik Hermans en Gerard van het Reve. Over vertrouwelijkheid en het gebruik van historische bronnen HANS DE VALK, In gesprek met God. De vertrouwelijke relatie van Piet Aalberse (1871-1948) met het Opperwezen ANNEMARIE KETS, 'Vyf jaar eenzaamheid'. Albert Verwey over de 'zwijgperiode' (1889-1894) tussen De Nieuwe Gids en het Tweemaandelijksch Tijdschrift HANS TRAPMAN, Twijfel aan het ambt en pijnlijke liefdeservaringen. Anton Gerard van Hamel als Waals predikant in Leeuwarden (1868-1872) JOS GABRIËLS, Een bijzonder geschenk. De gevoelens van generaal Janssens voor keizerin Joséphine (1800-1814) HUIB ZUIDERVAART, Geschonden vertrouwen. De Franse astronoom Joseph-Nicolas Delisle en zijn relatie met Nederlandse collega's tijdens de zoektocht naar de komeet van Halley (1758-1759) TOM DENEIRE, Het familieboekje De Block (1674-1880), teruggevonden in de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek Antwerpen CHARLES VAN DEN HEUVEL, Netwerken van vertrouwelijkheid en geheimhouding in brieven en tekeningen (zestiende en zeventiende eeuw) INEKE HUYSMAN, De grens van het betamelijke. Constantijn Huygens' intieme relatie met Béatrix de Cusance in brieven en gedichten (1656) JAN BLOEMENDAL, Openbaarheid en beslotenheid in een zeventiende-eeuws dagboek. Johan van Heemskerck en zijn Aenteijckeninghe (1640-1655) AD LEERINTVELD, Een vertrouwelijk schrijven? Over een brief van Hugo Muys van Holy, een van Grotius' rechters EDWIN RABBIE, De Lessus amatorius van Dominicus Baudius (1611) DIRK VAN MIERT, Vertrouwelijkheid en indiscretie in de correspondentie van Joseph Scaliger rond 1600 HARM-JAN VAN DAM, Vroege gedichten van Daniel Heinsius voor Janus Dousa MIEKSKE VAN POLL-VAN DE LISDONK, 'Grote held'. Bonifacius Amerbach aan Erasmus, 7 oktober 1519 LUCY SCHLÜTER, Zingen tot de mirtetak. Erasmus en de bundel Brieven van Duisterlingen (1515-1517) IRENE VAN RENSWOUDE/MARIKEN TEEUWEN, Voorpublicatie, censuur en zelfcensuur in Oudheid en Middeleeuwen. Of: hoe een auteur zich kan wapenen tegen openbare kritiek en straf AAFKE VAN OPPENRAAY, Vertrouwelijkheid in de dierkundeboeken van Aristoteles STEVEN SURDÈL, Bibliografie van Henk Nellen, 1976-2014 Medewerkers Dankwoord Index