Aan de Europeanen van vandaag en morgen

Als we Europa beschouwen als een uniek geestelijk organisme – gerechtvaardigd door een tweeduizend jaar oude, gemeenschappelijk ontwikkelde cultuur –, dan kunnen we niet ontkennen dat dit organisme momenteel een ernstige innerlijke crisis ondergaat.

Stefan Zweig in De morele ontgifting van Europa

Wat betekent het om Europeaan te zijn? In tijden van crisis is ons Europa op zoek naar een verhaal. Een verhaal dat verder gaat dan het Brussel van de Europese Unie, maar vertelt over onze gemeenschappelijke cultuur en geschiedenis. Wat ons bindt als Europeanen. Dit verhaal kunnen we vinden in het werk van de Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig (1881-1942).

Stefan Zweig was een van de meest gelezen schrijvers van zijn tijd. Door zijn Joodse achtergrond moest hij vluchten voor het opkomende Nazisme en werden zijn boeken publiekelijk verbrand. In deze tumultueuze periode schreef Zweig drie verbluffend actuele lezingen over Europa, waarin hij onder andere een uitwisselingsprogramma voor jongeren en een gemeenschappelijk mediakanaal voor Europeanen voorstelt.

De drie lezingen, die nog nooit in het Nederlands zijn verschenen, laten een ander Europa zien: een continent van cultuur en humanisme. Dit boek is onmisbaar voor iedereen die overtuigd is van het Europese ideaal – of dit nog moet worden.

De sleutels die toegang geven tot het imperium van de geest, dat universele vaderland. Dat was Stefan Zweigs grote geschenk aan Europa, in de vorm van prachtige teksten, verhalen en vertalingen. In het Europa van vandaag is het herontdekken van die schat urgenter dan ooit. Mathieu Segers