Sfeer

Waar komt toch die ongerichte woede vandaan? Die licht opvlambare woede die wordt botgevierd op alles en iedereen die zich binnen het bereik van demonstranten en meelopende relschoppers bevindt? De sfeer van een demonstratie kan in een oogwenk omslaan van vreedzaam en gezellig naar molest en vernielzucht.

Als we willen begrijpen hoe dit mogelijk is zullen we de spade diep moeten steken. Niet om te moraliseren, maar om de verhalen te horen. Socrates eindigt daarom zijn dialoog met een beroemde laatste zin: “Laten we morgen vroeg weer bijeenkomen”. Het bijeenkomen om elkaars verhalen te horen en door te geven of geschiedenissen te delen is van groot belang. Want wanneer we de kleinere verhalen niet meer rondkrijgen, komt tevens de levensvatbaarheid van het grotere sociaal-politieke verhaal in gevaar.

Hebben we ergens in de geschiedenis een verkeerde afslag genomen of zijn we het spoor bijster geraakt? Van onze door algoritmes gedreven routeplanner zoals tom-tom krijgen we in zulke gevallen een radicaal advies: Keer om en ga terug. Maar ook wie teruggaat maakt weer een nieuwe reis.

Dit essay kan als reisgids dienen.