Ik leer Javaans

Met Ik leer Javaans is er een concrete vergelijking tussen het Surinaams-Javaans en het Javaans van Java op schrift vastgelegd. Het Surinaams-Javaans vindt zijn oorsprong in het Javaans van Java, dat door de Javaanse contractarbeiders als hun dierbaarste bagage naar Suriname is meegenomen. De mooie Javaanse taal uit de Gordel van Smaragd, Indonesië, maakte in het nieuwe vaderland een eigen ontwikkeling door. Het is meer dan alleen maar een communicatiemiddel met veel leenwoorden uit de vele omringende talen die Suriname rijk is.

De Unesco zegt: ‘Taal is het instrument om cultureel erfgoed levend te houden’ en: ‘Taal is verweven met cultuur, met mensen en hun geschiedenis. Het is essentieel om je te uiten en om kennis en cultuur over te dragen.’

De dorpsjongen heeft die boodschap goed begrepen en heeft met Ik leer Javaans een waardevol taaldocument voor het nageslacht vastgelegd. Ik leer Javaans is geen traditioneel leerboek, maar het persoonlijke verhaal van de dorpsjongen uit Bakkie waarin hij zeer uitvoerig vertelt hoe hij zijn kennis van de Javaanse taal heeft vergaard. Met heel veel voorbeelden van het levende Javaans in Bakkie (Surinaams-Javaans) en het studie-Javaans aan de Rijksuniversiteit Leiden(Javaans van Java).

In september 2017 debuteerde Reinier Kromopawiro, geboren op de voormalige koffieplantage Reynsdorp (beter bekend als Bakkie) in Suriname, met een fraaie literaire non-fictie: Watersé. Zeg maar, een documentaire op papier. In Watersé beschrijft hij zijn herinneringen uit zijn jonge jaren in Bakkie en de periode daarna die hij beschouwt als podia waarop hij zich uitleeft. Met Watersé heeft hij een deel van de Surinaamse arbeidshistorie vastgelegd en heeft hij in zijn eigen noeste arbeid de overlevingsstrategie van de contractarbeiders en hun gezinnen beschreven vanuit zijn empirische wereld.