De wil om te geloven

Hoe moet je leven?

Voor de meeste mensen is dat een vraag waarvan de volle reikwijdte langzaam maar zeker tot hen doordringt. Voor William James (1842-1910) was het een opdracht waarmee hij de wereld ingestuurd werd.

IN DE WIL OM TE GELOVEN eist William James een geestelijk terrein op voor de menselijke geloofservaring dat zich onttrekt aan iedere rationele bewijsvoering. Iemands geloof wordt eenvoudig gerechtvaardigd door zijn behoefte aan een geloof.

James radicale solidariteitsbetuigingen aan de menselijke ervaring maakten van hem tijdens de jaren dat hij aan Harvard doceerde tot een populaire figuur, een filosoof voor gewone mensen.

WAT WILLIAM JAMES ook tegenwoordig nog, of misschien juíst tegenwoordig, nog tot zo¿n aansprekende figuur maakt, iemand die we niet los kunnen laten, is zijn aanhoudende pleidooi voor de kracht van de verbeelding in het leven zelf. Wil het leven leefbaar zijn, dan moet de menselijke geest de vrijheid hebben het van binnen uit te vormen alsof het een eigen kunstwerk is, met alle irrationele tegenstrijdigheden van dien. Geloof en bijgeloof, rede en illusie, idealisme en ironie kunnen in zo¿n leven naast elkaar bestaan zonder dat het op een mentale burgeroorlog uitdraait.

Kaleidoscopisch als zo¿n leven is, vormt het het beste weermiddel tegen fundamentalisme, of dat nu religious, politiek of wetenschappelijk is. Bas Heijne in NRC

FENOMENOLOGISCHE KLASSIEKEN BIJ UITGEVERIJ ABRAXAS AMSTERDAM