Een Heerlense ziel

Dagboek

Ja, pubers, leer ze mij kennen. Ik was een nakomeling van zes broers die allemaal achtereenvolgens de puberteit doormaakten. Moeilijke knapen gierende hormonen. Het is ook allemaal te lezen in het dagboek van de jonge Jef Oostwegel. Toch heb ik nooit een jongen gekend die ‘dagboek’ schreef. Wat bezielde hem omdat wel te doen? Bij de eerste pagina begint hij heel dreigend: Wie de brutaliteit veroorlooft de inhoud hiervan door te lezen is de grootste schoft die ik ooit in mijn leven ontmoet heb of zal ontmoeten.

Toch laat hij 3 januari zijn dagboek al aan een vriend lezen.

Ofschoon hij schrijft in 1933 en 1934 is voor mij nog veel herkenbaar. Het dagelijks naar de kerk gaan. Goede Vrijdag geen vlees eten. De zondagen, ook gevuld met mis en vesper. Herkenbaar dus.

Hij gaat vaak met vrienden of alleen naar de film en vindt het belangrijk dat te noteren om ‘de namen van de film altijd als een herinnering voor later als dit manuscript eens zijn waarde zal hebben.’ Hij moet wel een bijzondere belangstelling voor film hebben gehad want wekelijks wordt wel melding gemaakt van zijn bezoek aan de bioscoop, alleen of met vrienden. De titels, de acteurs en soms geeft hij in het kort zijn mening.

Het puberale verlangen naar een vriendin is ontroerend evenals de verlegenheid om zo’n meisje aan te spreken. Het komt vaak voor in dit dagboek. Op 14 mei zit hij naast Nora aan de communie­bank waar hij ‘de stroom die van haar uitgaat tot in de dikke teen voelt.’

Maar na een paar maanden merkt hij dat de dagelijkse aantekeningen spanning missen. Hij is bang dat hij er later beroerd van wordt als hij het dagboek nog eens leest. Die twijfel komt wel vaker terug, ‘want ik kan niet altijd hetzelfde zeggen.’ Zo ook op 10 juni weet hij niet meer wat te schrijven. ‘Het is iedere dag hetzelfde.’ Bang dat hij bij herlezing beroerd wordt van zijn eigen gezwam.

Ja. Meisjes, avontuur met vrienden. Uitgaan, dat is wat een puber wil en dat wil hij ook. Genieten van vakantie en de pest in hebben als die weer voorbij is. De lessen, de leraren, het komt allemaal voorbij met zijn commentaar.

Maar op 13 november besluit hij te stoppen met het dagboek om op 18 mei 1934 weer te beginnen maar dan heeft hij ‘alle liefde uit zijn hart verbannen.’ Dat zal niet lang duren. Daar is dit puberale hart te onrustig voor. Maar ondanks zijn dreigement aan het begin van dit dagboek zal met de publicatie zijn diepste wens toch vervuld worden.

Het is een interessant tijdsbeeld van jongeren in de vroege vorige eeuw.

Rosalie Sprooten, schrijfster

Ja, vaders

Oh, die vaders

Ze gaan heen, maar ook weer niet want ze keren gauw terug. En ze komen in je dromen, ze komen wanneer je verdrietig bent, wanneer je raad nodig hebt en onverwachts vind je hun schriften in een la, in een kast, waar men denkt dat ze verloren zijn gegaan.

Ze zijn niet verloren gegaan, ze komen altijd terug.

Geloof je me niet? Blader dan door de schriften van de vader van Camille.

Laat ze gaan, laat ze komen.

Mijn salam voor hen allemaal en de dierbare van Camille.

Kader Abdolah, schrijver