Tussen de ruïnes

Ibn Khaldûn (1332-1406) wordt beschouwd als een van de invloedrijkste

intellectuelen die de Arabische wereld heeft voortgebracht.

Toch is de auteur van de Muquaddima, de belangrijkste historische

studie ooit gemaakt in de islamitische wereld, in ons taalgebied lang

niet zo bekend als hij zou moeten zijn. Dit boek licht de sluier op

over diens leven, ideeën, geschriften en betekenis en rekent daarbij

af met de modieuze benadering van Ibn Khaldûn als ‘moderne’

denker. Hij zou ‘voorloper’ en ‘inspiratiebron’ zijn van de meest

uiteenlopende figuren, van Vico tot Marx, van Hegel tot Nietzsche

en Weber.

Mark Blaisse plaatst hem daarentegen in zijn middeleeuwse context,

een chaotische wereld, getroffen door de Zwarte Dood, ten prooi aan

intern verval. Hij neemt de lezer mee naar Noord-Afrika, Andalusië

en Syrië. Daar ontpopte Ibn Khaldûn zich als een gewiekste politieke

speler, leermeester en schrijver. Zijn aandacht ging uit naar filosofie,

economie, recht, literatuur en het leven van stammen. Samenlevingen

worden volgens hem weerbaarder naarmate het groepsgevoel,

de onderlinge solidariteit (‘asabyyah) groter is, en een prooi voor

vijanden zodra corruptie en narcistisch leiderschap de overhand

hebben. Een inzicht dat tot op de dag van vandaag overeind blijft.

Als gelovige soefi was hij geobsedeerd door het occulte maar stond

tegelijk nuchter tussen de ruïnes van de eens zo machtige Arabische

cultuur. Zijn in dit boek samengevatte gesprekken met de bloeddorstige

tiran Timoer onder aan de muren van Damascus zijn legendarisch.

Mark Blaisse is historicus, journalist en schrijver. Van hem verschenen

onder meer 'Het orakel van Napels. De alternatieve waarheid van

Giambattista Vico (1668-1744)'; 'De Saoedi’s. De ongewisse toekomst van een

machtige oliestaat' en 'De Adviseur. Drie jaar fluisteren tegen een dictator.'

www.markblaisse.com