Het spiegellabyrint van ondermijning en de Motus-methode

Crimineel misbruik van (huur)panden (voor onder andere drugs, prostitutie, wapens, fraude en witwassen) is een hardnekkig fenomeen in de aanpak van ondermijning. De vastgoedsector is hiermee een sector waarin de illegale en legale economie samenkomen. Prof. dr. Bob Hoogenboom deed in opdracht van het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC) Rotterdam onderzoek naar het team Motus, dat zich specifiek richt op de aanpak van crimineel vastgoed. Motus is een multidisciplinair team vanuit politie, gemeente Rotterdam, RIEC, Openbaar Ministerie en Belastingdienst/FIOD.

De auteur gebruikt de beeldspraak van het spiegel- labyrint om te wijzen op vertekeningen in de aanpak van ondermijning. Vertekeningen over doelmatigheid, effectiviteit en de bijdrage aan beheersing van maatschappelijke problemen. Hij beschrijft een aantal spiegels om realisme aan te brengen in de discussie over ondermijning. Na de bespreking van iedere spiegel volgt een concrete Motus-activiteit gericht op het bijstellen van de spiegels.

De Motus-methode richt zich op de verdere professionalisering van de informatiehuishouding en geeft handvatten voor fenomeengericht werken, integraal en samen met relevante marktpartijen. Niet alleen om incidenten eerder en gerichter aan te pakken, maar om criminele samenwerkingsverbanden te verstoren en tegelijkertijd de maatschappelijke weerbaarheid te vergroten. Aan de hand van Motus-activiteiten is in dit onderzoek de zich ontwikkelende praktijk van multidisciplinaire samenwerking – in het bijzonder de publiek-private – inzichtelijk gemaakt. Daarnaast doet de auteur aanbevelingen om deze praktijk verder te ontwikkelen, zowel op regionaal niveau voor het RIEC-Rotterdam als op landelijk niveau.

Het Motus-team van de eenheid Rotterdam en het RIEC-Rotterdam staat niet op zichzelf. Vernieuwingen sluimeren op de werkvloer van publieke en private organisaties. Deze uitgave biedt een concrete toekomstagenda voor RIEC’s, politie, handhaving, gemeenten, FIOD, Openbaar Ministerie, woningcorporaties, makelaars, notariaat en iedereen betrokken bij een duurzame aanpak van ondermijning.