Gerard Melder (1693-1754)

De in Amsterdam geboren Gerard Melder (1693-1754) behoort tot een groepje kunstenaars die in de achttiende eeuw alom werd geprezen en tot over de landsgrenzen beroemd was, maar die later zo goed als geheel werd vergeten. Melder was werkzaam als miniaturist, schilder, tekenaar, en graveur. Hij was autodidact, leerde zichzelf tekenen en schilderen door oude prenten te bestuderen en na te tekenen.

Van Melder is geen omvangrijk oeuvre bewaard gebleven. Het merendeel van zijn werken is eclectisch: hij absorbeerde elementen uit het werk van voorgangers en maakte zich die eigen. Zijn arcadische landschappen zijn in de stijl van Isaac de Moucheron en zijn Rijngezichten in die van Herman Saftleven. Voor de stoffering ervan ontleende hij motieven aan bijvoorbeeld Jan van der Meer de Jonge en Abraham Rademaker.

Het meest bijzonder binnen zijn oeuvre is een reeks van twaalf etsen, die wel ‘Het leven der bacchanten’ wordt genoemd. Met hun expliciet erotische karakter vormen deze landschappen, rijkelijk gestoffeerd met naakte mannen, nimfen, saters en kinderen, een grote uitzondering binnen de nogal brave Nederlandse prentkunst van de achttiende eeuw. Bacchanalen werden toen wel vaker afgebeeld, maar de wellustige handelingen werden slechts gesuggereerd en niet zoals bij Melder onverbloemd uitgebeeld.

Gerard Melder was een veelzijdig kunstenaar, die zich veel moeite had getroost om zichzelf als schilder, tekenaar en graveur te ontwikkelen. Hoewel hij beslist geen originele of vernieuwende geest kan worden toegedicht, werd hij in zijn tijd, vooral als miniatuurschilder, hogelijk gewaardeerd, totdat hij vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw geheel in vergetelheid raakte. In dit boek wordt voor het eerst een overzicht van zijn oeuvre gepresenteerd.