In Culemborg verzameld

De vermogende Elisabeth van Culemborg (1475–1555) liet bij haar overlijden een grote som geld na voor de ‘regte armen’ en daarmee werd in 1560 in Culemborg een weeshuis gebouwd. In de loop der eeuwen veranderde dit weeshuis in een openbare schatkamer van schilderijen. Er kwamen zowel schilderijen te hangen die ooit door het weeshuis zelf waren besteld als kunstwerken die hadden toebehoord aan de heren en graven van Culemborg. Door godsdienststrijd en oorlogshandelingen kwamen diverse kunstschatten uit het kasteel, de kerk en de grafelijke residentie in het Weeshuis terecht. In de meisjesvleugel is de collectie nu onderdeel van het Elisabeth Weeshuis Museum.

Het (kunst)historische belang van deze verzameling, die grotendeels uit portretten uit de periode 1500-1800 bestaat, werd enkele jaren geleden opnieuw onderkend. Kunsthistoricus Margot Leerink (MA, 1992) deed in 2018 in opdracht van het museum met een Ekkart Beurs van de Vereniging Rembrandt voor het eerst uitgebreid onderzoek. Zij onderzocht onder andere hoe, waarom en wanneer de schilderijen in het weeshuis terechtkwamen. In dit boek beschrijft zij een voor Nederland unieke collectie: een historisch interessante en onderling samenhangende verzameling schilderijen. Al eeuwenlang bewaard in het oudste nieuwgebouwde weeshuis van Nederland.