Marathonlopers rond het Binnenhof / druk 1

Topambtenaren zijn te vergelijken met marathonlopers. De marathonloper loopt het grootste deel van de race zonder publiek. Hij bouwt zijn race rustig en zorgvuldig op, loopt een tijd in een groepje, maar weet dat hij het uiteindelijk alleen zal moeten doen en dat op een gegeven moment de man met de hamer komt.

Topambtenaren zijn de belangrijkste intermediairs tussen de ambtelijke dienst en het politieke systeem. Als het gaat om de politiek-ambtelijke verhoudingen, vervullen de topambtenaren vaak de spilfunctie. De politieke leiding verwacht van de topambtenaren goede informatie en nuttige adviezen, maar bovendien dat de topambtenaar het ambtelijke apparaat in het gareel houdt en tot goede prestaties stimuleert. De ambtelijke dienst op haar beurt vraagt om leiding, maar ook om bescherming tegen te veel politieke druk, onhaalbare voornemens of kritiek van de buitenwereld. Ook wordt van de ambtelijke leiding verwacht dat die erin zal slagen de politiek te overtuigen van verstandige (ambtelijke) inzichten.

Dit boek gaat over de 'marathonlopers van de publieke dienst', meer in het bijzonder van de Haagse ministeries rond het Binnenhof. Het geeft over de periode van 1970-2010 inzicht in het leven en werk van 44 topambtenaren, Secretarissen-Generaal en Directeuren-Generaal. Wat voor mensen zijn het, wat voor achtergrond hebben ze, hoe zijn ze op hun plek terechtgekomen, en op welke wijze hebben zij hun functie vervuld? Wat was hun relatie met hun ministers en hun medewerkers? Duidelijk wordt wat hun macht en invloed (geweest) zijn en ook welke beperkingen daarbij een rol spelen. Ook komt aan de orde in welke conflicten zij soms terechtkwamen en op welke wijze politici hun benoeming en werk soms probeerden te beïnvloeden.

Roel Bekker heeft rechten gestudeerd aan de Universiteit van Groningen. Hij was vanaf 1970 werkzaam bij het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, onder andere van 1985 tot 1992 als plaatsvervangend Secretaris-Generaal. Daarna was hij een aantal jaren consultant, als partner van TwijnstraGudde. In 1998 werd hij benoemd tot Secretaris-Generaal (SG) van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Van 2007-2010 was hij programma Secretaris-Generaal voor het programma Vernieuwing Rijksdienst en in die functie verantwoordelijk voor de afslanking en verbetering van het rijk. Hij is sinds 2008 tevens bijzonder hoogleraar Arbeidsverhoudingen in de publieke sector aan de Universiteit van Leiden (Albeda Leerstoel).