Denken als ambacht

Onze universiteiten zijn bedrijven geworden. Natuurlijk

is een zekere bedrijfsmatigheid in het functioneren van

dergelijke kostbare en omvangrijke instellingen wenselijk,

maar ze moet niet de inhoud van het werk aantasten.

Onbedoeld gebeurt dat wel: zowel in het onderwijs als

in het onderzoek zijn bedrijfsmatige en bureaucratische

principes geïnstalleerd die van invloed zijn op de keuzes

die bestuurders en wetenschappelijk medewerkers maken,

zonder dat hierover een open discussie gevoerd wordt.

De onvrede hierover laaide de afgelopen vijfentwintig

jaar telkenmale op: studenten en stafleden vragen om

meer openheid en meer zeggenschap over hun eigen

werk. In hun ogen is de maatschappelijke functie van de

universiteit meer dan een schakel te zijn in de 'kenniseconomie'.

Het gaat om onafhankelijk denken en onderzoeken,

betrokken maar met distantie. De universiteiten

hebben bij uitstek tot taak hun studenten zo te vormen

dat ze hiertoe goed in staat zijn en aldus een volwaardige

maatschappelijke bijdrage kunnen leveren. Hoe creëer je

bij studenten een wetenschappelijke houding?

Ruud Abma is cultuurpsycholoog en wetenschapshistoricus.

Hij is verbonden aan het Descartes Centrum

voor Wetenschapsgeschiedenis en Wetenschapsfilosofie

van de Universiteit Utrecht. Hij publiceerde over de

geschiedenis van psychologie en psychiatrie, over de

filosofie van de sociale wetenschappen, en over disciplinevorming

en interdisciplinariteit binnen de wetenschap.