Praktijkonderzoek in de school / Druk 3

Veel leraren en leraren-in-opleiding voeren praktijkonderzoek uit in hun eigen school. Op een systematische wijze gaan zij op zoek naar antwoorden op vragen die hun onderwijspraktijk oproept. Dit leidt enerzijds tot nieuwe kennis en inzichten over de dagelijkse onderwijspraktijk en anderzijds tot oplossingen voor praktijkproblemen die zij in hun werk signaleren. Praktijkonderzoek wordt op die manier ingezet als professionele leerstrategie. Het is een vorm van leren op de werkplek die nadrukkelijk verbonden is aan het dagelijks handelen.

Praktijkonderzoek in de school biedt een leidraad bij het voorbereiden en uitvoeren van dit praktijkonderzoek. De methodiek kenmerkt zich door een krachtige verbinding tussen onderzoeken en innoveren. Deze biedt hierdoor concrete handvatten voor duurzame schoolontwikkeling.

Aan de hand van praktische voorbeelden en technieken hebben de auteurs de basisprincipes van praktijkonderzoek vertaald naar het onderwijs. Dit vanuit een realistische visie op de waarde die het onderzoek kan hebben voor de school, de leraren, de leerlingen en hun ouders. In twee inleidende hoofdstukken wordt een algemeen beeld geschetst van praktijkonderzoek en de toepassing ervan in het onderwijs. Daarna volgen zeven hoofdstukken waarin steeds een van de kernactiviteiten van praktijkonderzoek centraal staat: oriënteren, richten, plannen, verzamelen, analyseren en concluderen, ontwerpen, en rapporteren en presenteren. Alle hoofdstukken worden afgesloten met oefeningen waarmee (aankomende) leraren hun onderzoeksvaardigheden kunnen ontwikkelen.

Een code in het boek geeft de gebruiker exclusieve toegang tot de website. Hier is ondersteunend materiaal te vinden, waaronder definities van begrippen, uitwerkingen van de oefenopgaven, weblinks en sjablonen voor onderzoeksinstrumenten.

Het docentendeel biedt opleidingsdocenten handreikingen voor het ontwikkelen van een onderzoeksleerlijn en het begeleiden en beoordelen van praktijkonderzoek. Ook vinden zij hier een presentatie die gebruikt kan worden voor hoor- of werkcolleges.

Praktijkonderzoek in de school is zowel bedoeld voor aankomende leraren in Nederland en België als voor professionals die al in het onderwijs werkzaam zijn.

Cyrilla van der Donk en Bas van Lanen zijn beide werkzaam in het onderwijs en hebben jarenlang ervaring met praktijkonderzoek in Nederland, België en Duitsland. Naast dit boek schreven zij Praktijkonderzoek in zorg en welzijn dat gericht is op studenten van zorg- en welzijnsopleidingen en professionals die in de sector werkzaam zijn. Dit boek is in 2014 in samenwerking met prof. dr. Michael T. Wright uitgegeven in Duitsland. Naar verwachting zal Praktijkonderzoek in de school in 2017 op de Duitse markt verschijnen. Hierbij werken de auteurs samen met prof. dr. Annette Textor en prof. dr. Harry Kullmann. In 2015 hebben de auteurs Onderzoekend leren - Een stappenplan voor onderzoeksopdrachten gepubliceerd voor leerlingen in het voorgezet en secundair onderwijs.