Onder het vergrootglas

Een van de grootste wetenschappelijke doorbraken aller tijden was de ontdekking van bacteriën door Antoni van Leeuwenhoek (1632-1723), die vanwege zijn befaamde microscopen uitgeroepen werd tot een van de grootste Nederlanders. Hij werkte in een tijd waarin de basis werd gelegd voor onze huidige wetenschappelijke praktijk van observatie, controleerbaarheid en publicatie. Als kroon op zijn werk werd hij benoemd tot lid van de prestigieuze Royal Society in Londen.

Van Leeuwenhoek presenteerde zichzelf als outsider in de wetenschappelijke wereld. Klopt dit? Welke rol speelde het beeld van nuchtere selfmade man in de latere waardering voor de Delftenaar? Werd hij meteen omarmd in Londen? Wat was zijn verhouding tot stadsgenoot Johannes Vermeer? En hoe verhoudt Van Leeuwenhoeks geheimzinnigheid over zijn methodes zich tot de wetenschappelijke cultuur van peerreview?

Op basis van kritisch bronnenonderzoek en replicatie van Van Leeuwenhoeks observaties met zijn eigen microscopen schetst Jorink een geheel nieuw beeld van zijn werkmethodes. Spectaculaire moderne foto’s van wat Van Leeuwenhoek destijds zag illustreren dit meeslepend geschreven boek.

Eric Jorink is Teylers hoogleraar in Leiden en senior onderzoeker aan het Huygens Instituut (KNAW). Hij was visiting professor aan het Courtauld Institute of Art (Londen) en het Max-Planck-Institut für Kunstgeschichte (Rome). Hij leidt het internationale onderzoeksproject Visualizing the Unknown. Microscopical Observations, Scholarly Networks and Scientific Communication in Europe (1650- 1730). Hij schreef eerder Het Boeck der Natuere. Nederlandse geleerden en de wonderen van Gods schepping, 1575-1715.

Over Het Boeck der Natuere:

‘Briljant (…). Een overvol boek ook en een indrukwekkende cultuurgeschiedenis.’

De Volkskrant

‘Het boek geeft een nieuwe visie, die veel volledig vergeten literatuur opnieuw interessant maakt.'

Stichting Praemium Erasmianum Dissertatieprijs

‘Jorink’s marvellous study provides us with an original and fascinating insight into the mentality of the Golden Age.’

Scott Mandelbrote, University of Cambridge