Executieve vaardigheden van kinderen met autismespectrumstoornissen

De executieve functietheorie is een van de belangrijkste cognitieve verklaringstheorieën voor ASS - Autismespectrumstoornissen. Er worden tekorten gevonden bij personen met ASS uit diverse leeftijdscategorieën en niveaus van functioneren. 'Executieve functies' is een overkoepelende term van diverse cognitieve functies die zelfcontrole mogelijk maken. Men spreekt ook van de besturingsfuncties of controlefuncties. Deze processen zorgen ervoor dat we onze gedachten en handelingen kunnen aanwenden om vooropgestelde doelen te bereiken. Ze zijn van belang bij nieuwe en complexe situaties.

Aan de hand van screening worden de executieve vaardigheden en de tekorten in die vaardigheden in kaart gebracht. Daarna kunnen de executieve vaardigheden worden verbeterd aan de hand van individuele training en spelletjes, psycho-educatie en training in het dagelijks leven. Er is speciale aandacht voor de transfer, iets wat bij kinderen met ASS moeilijk is.

De training kan worden gebruikt binnen residentiële en ambulante settings, zoals revalidatiecentra, mobiele of thuisbegeleiding, begeleiding binnen het onderwijs... Ze is bedoeld voor kinderen met ASS die (rand)normaalbegaafd zijn. Ze is geschikt voor een leeftijd van 6 tot en met 12 jaar.

Mieke Cuyle, psychologe, is trajectbegeleidster IHP - Individueel Handelingsplan bij kinderen en jongeren met autismespectrumstoornis in begeleidingscentra Het Anker en Spermalie in Brugge. Het idee voor deze werkmap is ontstaan uit de doctoraatsstudie 'Understanding Autism spectrum Disorders from an Executive Functioning Point of View' van Sylvie Verté (Universiteit Gent). Het trainingsprogramma is ontwikkeld in het kader van een onderzoeksproject van het voormalige Steunpunt Expertisenetwerken (nu SAM, steunpunt Mens en Samenleving).

SAM, steunpunt Mens en Samenleving versterkt sociale professionals, hun organisaties en het beleid, onder meer inzake de ondersteuning van mensen met een handicap. SAM stimuleert de samenwerking tussen sectoren, organiseert en ondersteunt (lerende) netwerken voor sociale professionals, en zet samen met het werkveld projecten en leeractiviteiten op. Meer informatie over SAM op www.samvzw.be.