Van de Verlichting tot religieus terrorisme

Voor het jaar 2016 was Stan Maes benoemd op de wisselleerstoel Willy Calewaert, gevestigd door de vzw 'De Mens Nu' aan de Vrije Universiteit Brussel. De colleges die hij verzorgde, vormden de basis voor dit boek. Hij gaat daarbij uit van vragen als: Wat hebben we geleerd van de belangrijkste verlichte denkers? Wat zijn de belangrijkste gevolgen van de Verlichting voor onze westerse samenleving en wat is de kritiek op de Verlichting?

Hij bespreekt ook de verdere ontwikkeling van het westers mensbeeld op basis van de persoonlijkheids- en de sociale psychologie en komt zo tot fundamentele menselijke doelen en sociale motieven die de basis vormen van onze samenleving. Hij benadrukt daarbij ook de invloed van cultuur op waarden en normen en toont aan dat een bepaalde culturele achtergrond kan leiden tot vooroordelen, discriminatie en antisociaal gedrag ten opzichte van mensen met een andere overtuiging of cultuur. Op basis hiervan worden huidige uitdagingen voor verlichtingsideeën vanuit een psycho-educatieve visie besproken, zoals het moderne nationalisme, migratie en culturele integratie, terrorisme en confrontatie met de islam. Tot slot wordt de vraag beantwoord of mensen die leven in een land dat verlichtingsprincipes respecteert, ook gelukkiger zijn.

Stan Maes studeerde psychologie en pedagogiek aan de Universiteit Gent, waar hij ook zijn doctorstitel behaalde. Hij is emeritus hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden, waar hij ook decaan was van de Faculteit Sociale en Gedragswetenschappen. Naast zijn wetenschappelijke expertise op het terrein van gezondheidsbevordering en psychologische aspecten van chronische ziekten, ontwikkelde hij op basis van zijn internationale ervaring ook een bijzondere belangstelling voor interculturele communicatie en crossculturele gedragsaspecten.