Elselina (1776-1845)

Elselina Versfelt (1776-1845) brak altijd weer met de regels die voor vrouwen in haar tijd golden. Ze verliet haar gezin om mee te reizen met het Franse leger, soms vermomd als man. Wat ze wilde, was een vrij leven, te paard Europa door. Versfelt was niet alleen amazone, maar ook acteur, uitgever en vooral schrijver.

In 1827-1828 publiceerde ze haar memoires. Deze zeldzame getuigenis van een vrouw over de Franse Revolutie, het tijdperk-Napoleon en de restauratie bleef in Nederland onbekend, maar werd in Parijs, Berlijn en Londen een bestseller. De openhartigheid over haar liefdesaffaires met beroemde generaals veroorzaakte een schandaal. Later publiceerde ze opruiende geschriften tegen de Franse koning.

Elselina Versfelt was altijd in opspraak, ook doordat ze het niet zo nauw nam met de waarheid. Zo bleef ze tot haar dood haar identiteit verhullen; haar tijdgenoten hadden geen idee dat La Contemporaine of Ida Saint-Elme, zoals ze zichzelf noemde, de dochter was van een Brabantse dorpsdominee.

Historicus Marja Verbraak onderzocht brieven, krantenartikelen en verslagen van rechtszaken om feit van fictie te scheiden en de ware Elselina Versfelt te onthullen. Die maakte de grote gebeurtenissen van haar tijd – revolutie, oorlog, de terugkeer van de monarchie – van dichtbij mee en schreef daarover vanuit een uniek, vrouwelijk gezichtspunt. Elselina (1776-1845) laat zien hoe deze vrouw zich door een mannenwereld een eigen weg wist te banen, met lef en een onverwoestbare wil om vrij te zijn. 

Marja Verbraak is schrijver en historicus. Haar belangstelling gaat uit naar de periode tussen de Franse Revolutie en de Eerste Wereldoorlog en speciaal naar Nederlanders die in deze periode door Frankrijk en Spanje reisden. Ze werkte enkele decennia in de journalistiek en voorlichting, onder andere als correspondent in Jeruzalem, als journalist bij Het Parool en als woordvoerder bij de Anne Frank Stichting en het Rode Kruis.