Alles onder controle

Ons begrip van controle

Wat een chaotische situatie is voor de een, kan juist een oase van rust zijn voor een ander. Iemand kan totaal in vervoering raken van een bepaald kunstwerk, voor een ander is het een doorn in het oog. Hoe kan dat? Hoe kan het dat iedereen de wereld op een andere manier ziet en ordent? Alles onder controle bespreekt de ordening in onze binnen- en buitenwereld, en bouwt stap voor stap ons begrip van controle op. Het gaat over hoe wij, vanuit onze eigen wensen, verlangens en doelen, onze wereld vormgeven zodat die voor ons klopt.

Het controlesysteem

Controle is veel meer dan jezelf beheersen: we zijn continu bezig om ons leven dusdanig te ordenen zodat we ervaren wat we willen ervaren. En als dat niet meteen lukt, proberen we op allerlei manieren de controle te herstellen door iets anders te proberen of het doel te veranderen. Het hebben van controle betekent dat je balans en veerkracht ervaart: als je leert om op een evenwichtige manier te komen waar je wilt zijn, zul je ook beter tegen een stootje kunnen.

Een gapend gat in de psychologie

Het begrip controle is onderbelicht in de psychologie. Af en toe komt het voorbij als het gaat om impulsief gedrag, maar er wordt niet stilgestaan bij wat controle precies is. Alles onder controle laat zien hoe je controle en controleverlies leert herkennen bij jezelf en bij anderen. Je leert ook hoe je in gesprekken een ander kunt helpen met het herstellen van de controle. Dit doe je bijvoorbeeld met de ‘Method of Levels’, een gespreksmethode waarin de ander door nieuwsgierig en opmerkzaam doorvragen een nieuw perspectief ontwikkelt, waardoor doelen, overtuigingen en gevoelens die vastzitten, kunnen reorganiseren.

Het boek is uitermate geschikt voor psychologen, psychiaters en orthopedagogen (in opleiding), maar het is ook interessant voor iedereen die nieuwsgierig is naar hoe controle van binnenuit begrepen kan worden en hoe het zich verhoudt tot de wereld om ons heen.