Over de democratie in Nederland

Na decennia van emancipatie, groeiende welvaart en relatieve politieke rust, verdelen kwesties als klimaatverandering, stikstof en migratie onze samenleving nu tot op het bot. De toeslagenaffaire en de gaskwestie schaadden bovendien het vertrouwen in de politiek. Graaft onze democratie zijn eigen graf?

Op zoek naar antwoorden maakt Joris Backer een denkbeeldige reis door de Nederlandse democratie met de negentiende-eeuwse politicus en denker Alexis de Tocqueville als zijn gids. De twee reisgenoten stuiten tijdens hun trip op veel onbehagen en onzekerheid en bezien de opkomst en ondergang van de ene na de andere politieke ‘verlosser’ in een steeds verder versplinterend politiek landschap.

Backer combineert Tocqueville’s inzichten met zijn eigen ervaringen in politiek en samenleving en onderscheidt zeven deugden die onontbeerlijk zijn voor een succesvolle reanimatie van onze democratie. Goed bestuur en ‘luisteren naar de burger’ zijn belangrijk, maar vooral individuele en collectieve deugden blijken het verschil te maken tussen opleving en teloorgang. Backer geeft concrete handvatten om deze deugden te versterken, zonder te vervallen in nostalgie over de vermeende gemeenschapszin en saamhorigheid van vroeger.

Joris Backer (1953) was van 2011 tot 2023 lid van de Eerste Kamer. Hij was voorzitter van de mr. Hans van Mierlo Stichting en lid van het landelijk bestuur van D66, en werkte als advocaat en bedrijfsjurist in binnen- en buitenland.