Kibboets op de klei

Zo’n negentig Joodse jongeren bereiden zich tussen 1934 en 1941 in Franeker voor op emigratie naar Palestina. Op de Friese kleigrond gaan ze bij boeren en tuinders in de leer en werken zo aan hun droom om eens het Joodse land mee op te bouwen. Hun kibboets is het voormalige treinstation aan de rand van de stad. Daar voeren zij een eigen huishouding met tien tot vijftien zogeheten Palestina‑pioniers. Overdag verrichten ze zware arbeid op het land, in de avonduren volgen ze lessen in de Hebreeuwse taal, de Joodse cultuur en het geloof. Deze opleiding, hachsjara genoemd, duurt twee jaar en resulteert in een visum voor het Beloofde Land, het huidige Israël.

Ondertussen slaan in Europa steeds meer Joden op de vlucht voor de nazi’s. Een aantal jongeren vindt een veilig heenkomen in Franeker, in de hoop dat het een tussenstation naar de vrijheid zal zijn. Als de oorlog uitbreekt verandert alles. Naar Palestina emigreren is zo goed als onmogelijk, en de bezetter zit de Joden op de hielen, ook in Franeker. Op 3 november 1941 wordt de kibboets overvallen door de Grüne Polizei en de Franeker politie. De pioniers worden gearresteerd, het treinstation wordt definitief gesloten. Van alle bewoners van de Franeker kibboets bereikt uiteindelijk de helft Palestina. 24 pioniers overleven de Holocaust niet.