De betoverde wereld van Balthasar Bekker

De duivel, heksen, tovenaars, spoken, geesten, betoverden en bezetenen zijn het onderwerp dan wel het lijdend voorwerp van deze hertaalde keuze uit de smakelijkste stukken van De betoverde wereld. Dit vierdelige boekwerk van de zeventiende-eeuwse Amsterdamse dominee Balthasar Bekker (1634-1698) leidde al direct na de eerste publicatie in 1691 tot veel ophef en rumoer, en geldt als een van de vroegste teksten van de verlichting in Nederland.

Wat had Balthasar Bekker misdaan? Hij had met ontnuchterende argumenten, ontleend aan de nieuwe filosofie van Descartes (1596-1650), duidelijk gemaakt dat allerlei verhalen over spoken, heksen en tovenaars bestonden uit verzonnen onzin. Dat werd hem niet in dank afgenomen door vele tijdgenoten die daar nog heilig in geloofden. Daarnaast stoorden zijn orthodoxe collega’s zich mateloos aan Bekkers afwijkende Bijbelinterpretaties – met name aan zijn controversiële standpunt dat God de duivel in de hel zou hebben vastgeketend, waardoor de duivel geen enkele macht meer op aarde zou bezitten. Wat bezielde Bekker? Was hij zelf door de duivel bezeten?

Bart Leeuwenburgh blaast De betoverde wereld nieuw leven in.