Gedeelde angsten

Angstgevoelens zijn individueel, maar er zijn ook veel sociale onzekerheden die ons verontrusten. De angst dat voedsel niet op verantwoorde wijze geproduceerd is, dat een relatie spaak kan lopen, dat we dalen op de sociale ladder en dat de toekomst enkel onheil zal brengen: wat we samen vrezen zegt iets over onze samenleving. Socioloog Rudi Laermans betrekt onze voornaamste collectieve angsten op bredere tendensen, van de toenemende individualisering en globalisering tot het veelvuldig flexwerken en de invloed van nieuwe media. Hij bespreekt de manieren waarop we individueel en maatschappelijk omgaan met gedeelde onzekerheden. Elke cultuur blijkt gevoelig te zijn voor angstentrepreneurs die met angsttherapieën munt proberen te slaan uit onze collectieve angsten.

Gedeelde angsten liggen aan de basis van de moderne verzorgingsstaat. Die staat op de tocht: ooit was de overheid een baken van sociale zekerheid, nu is ze voor velen een bron van bestaansonzekerheid. Moeten we in tijden van oude en nieuwe collectieve angsten opnieuw nadenken over de invulling van onze verzorgingsstaat?

Rudi Laermans is hoogleraar sociale theorie en kunstsociologie aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij publiceerde bij Boom eerder onder meer De maatschappij van de sociologie (2012) en, samen met Dick Houtman, Weber (2017). In 2020 verscheen zijn lovend ontvangen essaybundel Ik, wij, zij. Sociologische wegwijzers voor onze tijd.