Basisboek ontwerponderzoek

Het onderwijs bereidt mensen, jong en oud, voor op deelname aan een samenleving die voortdurend aan verandering onderhevig is. Het vraagt van allen die in het onderwijs werken om met dezelfde regelmaat na te gaan of het aanbod voor en de begeleiding van leerlingen en studenten nog voldoet of dat het aanpassingen nodig heeft. Dat vergt van leraren om stil te staan bij wat er in de lespraktijk gebeurt en dat te analyseren. Vervolgens verdiept men zich in manieren hoe het anders zou kunnen.

Het Basisboek ontwerponderzoek is bedoeld voor zittende en aankomende leraren die keuzes moeten maken tussen wat ze zouden willen en wat ze kunnen doen als het gaat om onderwijs ontwerpen. In deze tweede, geheel herziene versie van dit boek wordt de gebruiker meegenomen in de verschillende fasen van het ontwerponderzoek. Daarbij is onderscheid gemaakt in wat nodig is om de onderzoekscyclus te volgen, Need to know, en wat verrijkend kan werken in verdieping en verbreding van de aangeboden informatie, Nice to know. De zes praktische stappen van het ontwerpproces nodigen (aankomende) leraren uit om individueel of in een groep, bijvoorbeeld in een professionele leergemeenschap, te werken aan de versterking van hun onderwijs. In deze herziening is niet alleen aandacht voor het ontwikkelen van onderwijs, maar ook voor het onderzoeken van de impact van de aanpassingen.

Dit boek beoogt zo bij te dragen aan de motivatie en de vaardigheden om onderwijs te ontwerpen en te onderzoeken en daardoor een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van jong en oud.

Over de auteurs

Anne van der Werff MSc. is onderwijskundige en werkt bij de tweedegraads lerarenopleidingen van NHL Stenden Hogeschool. Hier is zij sinds 2013 betrokken bij het begeleiden en beoordelen van studenten die hun afstudeeronderzoek uitvoeren. Tevens is zij sinds 2022 docentonderzoeker bij het lectoraat Design Based Education. Overige taken liggen onder andere op het gebied van professionele identiteitsontwikkeling. Kenmerkend voor haar werk is een onderbouwde opbrengst als gevolg van een analytische blik en kritische vragen, en de wens om mensen te stimuleren verder te kijken.

Hugo Pont is beleidsadviseur bij het Friesland College ROC. Hij studeert Leer- en Onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit. Sinds 2011 is hij lid van de Academische Kop van FC-NHL Opleidingsschool. In die hoedanigheid schrijft hij beleidsadviezen voor de concretisering van de verbinding tussen onderzoek en professionalisering. Tevens is hij lerarenopleider.