Het geschiedenisonderwijs werkt in Nederland, van basisschool tot en met centraal examen, met tien tijdvakken. De kern van de leerstof ligt vast in een aantal ‘kenmerkende aspecten’ per tijdvak, bijvoorbeeld absolutisme in de tijd van regenten en vorsten (17e eeuw) en industrialisatie in de tijd van burgers en stoommachines (19e eeuw). In totaal komen negenenveertig kenmerkende aspecten aan de orde. Samen vormen zij de basiskennis waarmee leerlingen zich in de historische tijd moeten kunnen oriënteren.
In dit boek worden alle kenmerkende aspecten, verdeeld over tien hoofdstukken – één tijdvak per hoofdstuk –op heldere en overzichtelijke wijze besproken. Daarnaast zijn er voorbeelden van gebeurtenissen, personen en documenten. Aan de hand daarvan kan een onderwerp worden ingeleid of toegelicht. Ook worden bij elk onderwerp ‘Vragen van betekenis’ geformuleerd: zaken die te denken geven en aanknopingspunten bieden voor een gesprek over de zin en betekenis van thema’s in de geschiedenis. Er is aandacht voor de ‘grote lijnen’: historische verbanden over de tijdvakken heen. Ten slotte zijn aan elk hoofdstuk voorbeelden van historisch denken toegevoegd. Vanuit de specifieke historische inhoud van ieder hoofdstuk wordt getoond hoe inhoud verbonden kan worden met historische denkwijzen. Daarmee wordt een brug geslagen naar het handboek Historisch Denken onder redactie van Dick van Straaten.
Met deze ingrediënten is Oriëntatie op Geschiedenis een onmisbaar studieboek voor de toekomstige geschiedenisleraar, een handig naslagwerk voor de zittende leraar en een handzame uitgave voor de in geschiedenis geïnteresseerde lezer die zoekt naar overzicht en samenhang.
In deze editie zijn hoofdstuk 9 en 10 geactualiseerd. Verder zijn de leeslijsten bijgewerkt en de leesbaarheid van het boek is door de vernieuwde vormgeving sterk verbeterd.
Over de redactie
Marcel van Riessen is vakdidacticus geschiedenis aan de lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam. Frits Rovers is hoofd van de lerarenopleidingen in de mens- en maatschappijvakken aan de Hogeschool van Amsterdam. Arie Wilschut was lector didactiek van de maatschappijvakken en hoofddocent geschiedenis aan de Hogeschool van Amsterdam.