Gesprekken met Mussolini

In 1932 verscheen Gesprekken met Mussolini van de populaire Duitse schrijver Emil Ludwig voor het eerst. Het boek was onmiddellijk een internationale bestseller. Ludwig had in maart en april van dat jaar dagenlang met de Italiaanse dictator Benito Mussolini gesproken. Zijn boek met de neerslag van die interviews geeft een inkijk in de leef- en gedachtewereld van een despoot die in eigen land alle tegenstand uit de weg had geruimd en nu plannen koesterde om zijn land te moderniseren. Hij stond op dat moment op het toppunt van zijn macht. In gesprek met Ludwig ontvouwde hij zijn wereldbeeld.

Nadat Mussolini de uitgeschreven versie van de tekst had gelezen, had hij amper opmerkingen. Maar toen de Italiaanse vertaling verscheen, sloeg zijn entourage in paniek: Mussolini had wel zéér stevig in zijn kaarten laten kijken. De eerste oplage was echter al uitverkocht, het was te laat om het boek nog tegen te houden.

De grote populariteit van schrijver Emil Ludwig (1881-1948) – die in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw wereldberoemd werd met populaire biografieën over onder anderen Goethe, Lincoln en Napoleon – was de nazi’s een doorn in het oog. Hij was Jood, pacifist en democraat, en een aanhanger van de groot-Europese gedachte. Zijn werk belandde in 1933 op de brandstapel en Ludwig bracht de oorlogsjaren door in de Verenigde Staten. Hij publiceerde ook boeken over zijn uitvoerige gesprekken met Stalin en Roosevelt.