Pedagogische tact, hoe dan?

- Leert je, vanuit een verscheidenheid aan ervaringen en inzichten, nadenken over het eigen pedagogische handelen;

- nodigt je uit om jouw persoonlijke pedagogische opdracht te formuleren;

- geschikt voor alle beroepsgroepen die te maken hebben met dagelijks pedagogische handelen in een complexe praktijk.

Als je als startende leerkracht in de praktijk aan het werk gaat, word je direct geconfronteerd met mooie momenten, maar ook met onvoorspelbaarheid. Het gaat dan vaak over pedagogische situaties: kinderen die spontaan op je afkomen met een verhaal of een knuffel, kinderen die enthousiast meedoen en je les waarderen, maar ook kinderen die jouw grens over gaan, andere kinderen uitdagen, niet doen wat je vraagt. Hoe vind je jouw weg in deze complexe werkelijkheid zonder handleiding? En waarom doe je de dingen zoals je ze doet?

De antwoorden zijn niet eenvoudig en worden bepaald door verschillende aspecten: wie jij bent als persoon, hoe je je voelt, de context waarin je werkt. Met dit boek, Pedagogische tact, hoe dan?, hebben we de bedoeling om je vanuit een verscheidenheid aan ervaringen en inzichten na te laten denken over je eigen pedagogische handelen. Reflectievragen en opdrachten ondersteunen het denken. Bijvoorbeeld: in welke situaties zie je jouw kracht? Op welke momenten voel je je onzeker? Je leert over jezelf en ook over en van de kinderen.

Het eerste hoofdstuk richt zich op de vraag: wat is pedagogiek? Hoofdstuk 2 gaat over jezelf verstaan als leerkracht. Hoofdstuk 3 legt de focus op de interactie tussen jou en je leerlingen. In hoofdstuk 4 gaat het over pedagogische tact: handelen in het moment. Hoofdstuk 5 gaat over de dynamiek in de groep. Hoe je het leren kunt organiseren en de pedagogiek daarbij kunt betrekken lees je in hoofdstuk 6. In hoofdstuk 7 staat de pedagogische betekenis van didactische keuzes centraal. Na het contact met jezelf, het kind en de groep, heb je als leerkracht ook contact met anderen; zoals ouders, collega’s en instanties om het kind heen. Daarover gaat hoofdstuk 8. Het boek eindigt met de uitnodiging om je eigen pedagogische opdracht te formuleren.

Pedagogische tact, hoe dan? is geschreven voor pabo-studenten en startende leerkrachten in het basisonderwijs. Het is echter ook waardevol voor leerkrachten die al langer werkzaam zijn in het onderwijs, voor pedagogen (in opleiding) en andere beroepsgroepen die te maken hebben met dagelijks pedagogische handelen in een complexe praktijk.

José Middendorp is teamleider master pedagogiek, leren & innoveren en educational leadership bij NHL Stenden en gepromoveerd op pedagogisch tactvol handelen.

Merlijn Wentzel is opleider in de trajecten pedagogisch tact en pedagogisch leiderschap bij Stichting NIVOZ, coach op de werkvloer en consulent bij de Stichting Taalvorming.

Sanne Spil is als docente biografiek, decaan en onderwijskundige betrokken bij de Vrije Hogeschool en werkt in opdracht voor verschillende opdrachtgevers in het onderwijs.