In dit tweede deel van de trilogie 'Wat ons verplicht' staat de vraag naar menselijke kennis centraal. Wanneer kunnen we spreken van kennis? Wat kunnen we kennen? Hoe autonoom is ons denken? Hoe zeker zijn de inzichten die de wetenschappen ons aanreiken? Waaraan zijn wij voor ons weten verplicht?

Karl Verstrynge plaatst zich voor die vragen in de traditie van het existentiële denken. Existentiële filosofen hebben als geen ander vraagtekens geplaatst bij de macht en onmacht van de wetenschap...

Voor het 'Filosofisch Dagboek' selecteerde Bart Wallet zorgvuldig 366 fragmenten uit werken van meer dan honderd van de meest invloedrijke denkers uit de 25 eeuwen geschiedenis van de westerse filosofie. Van toegankelijke tot meer complexe fragmenten en van de belangrijkste klassiekers tot minder bekende pareltjes is dit dode-denkers-dagboek een bron van wijsheid. Niet alleen voor iedereen die geïnteresseerd is in filosofie, maar ook voor iedereen die op zoek is naar de zin en betekenis van ...

Heeft God de mens geschapen? Of heeft de mens God geschapen? Dat is de centrale vraag in 'Het wezen van het christendom' (1841), het hoofdwerk van de Duitse filosoof Ludwig Feuerbach. Dit boek wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste godsdienstkritieken in de moderne filosofie. Hierin benadert hij religie vanuit een humanistisch perspectief en onderzoekt hij het idee dat goddelijkheid een uiterlijke projectie is van onze idealistische menselijke aard. Feuerbachs...

Met zijn zesentachtig 'Preken op het Hooglied' heeft Bernardus van Clairvaux (1090-1153) een meesterwerk binnen de Latijnse literatuur geschreven. Heel vroeg in zijn loopbaan als abt moeten hem de hoofdlijnen voor ogen hebben gestaan. Toch zou hij nog lang wachten voor hij er daadwerkelijk aan begon. Het werd een levenswerk, dat hij maar enkele jaren voor zijn dood heeft voltooid. Het resultaat is een hoogtepunt in de Latijnse christelijke retoriek. Het legde de basis voor een hele traditie v...

Otto Duintjer was hoogleraar Metafysica en Kennisleer en een vooraanstaand kenner van Kant en Heidegger. Daarnaast trok hij de aandacht met zijn eigen, hoogst opmerkelijke filosofie, die achteraf grote raakvlakken bleek te hebben met het daoïsme van Laozi en Zhuangzi.

'Rondom Dao' belicht de wijsgerige context waarin Duintjer ertoe kwam om de mainstream van de academische wijsbegeerte te verlaten en zijn eigen spirituele filosofie te ontwikkelen. Hij hanteerde daarbij bepaalde wijsgerige beg...

John Stuart Mill, filosoof, politiek econoom en ‘feminist’, was een van de invloedrijkste denkers van de negentiende eeuw. Zijn Drie essays over godsdienst bieden een uitgebreide en boeiende analyse van het verschijnsel religie. Hij behandelt hierin onder andere zaken als ‘intelligent design’, leven na de dood en het nut van religie. Ook geeft hij een reeks argumenten voor het bestaan van God en waarom monotheïsme beter in dan polytheïsme. Het geheel mondt uit in een kritiek op de t...

Oidipous en Antigone presenteert drie meeslepende tragedies over lot, rechtvaardigheid en moraliteit. Via extreme situaties confronteert Sofokles zijn lezers met figuren in wie wij ons vandaag de dag nog kunnen herkennen.

In Koning Oidipous ontdekt de tragische held de schokkende waarheid over zijn afkomst, terwijl Oidipous in Kolonos het ontroerende slotstuk van zijn existentiële zoektocht onthult. Antigone draait om de strijd tussen persoonlijke gewetensvrijheid en de wetten van het regime...

Met zijn veelomvattende project 'Die Weltalter', hier vertaald als 'Levensfasen van de wereld', had Schelling de ambitie de kroon op het Duits idealisme te zetten en die tegelijkertijd te overstijgen. Hij plande het werk in drie delen, waarin hij het verleden, heden en toekomst van de wereld zou behandelen.

Het hier gepresenteerde deel over het verleden (uit 1811) is een onderzoek naar wat er aan de schepping (het ‘heden’) voorafging en hoe het überhaupt tot een schepping is gekomen. Dit...

Vertaald en ingeleid door Ton Vink

David Hume (1711-1776) was een Schotse filosoof en geschiedschrijver uit de tijd van de Verlichting. Hij was een van de belangrijkste empiristische filosofen, maar bovenal een veelzijdig auteur. In de loop van de jaren schreef hij essays over uiteenlopende onderwerpen die hij kort voor zijn dood bijeenbracht in een definitieve verzameling Essays & Verhandelingen.

Deze uitgave opent met een korte autobiografie, gevolgd door geselecteerde essays die een overz...