Nog te veel mensen kennen een ellendig levenseinde, omdat er vaak zinloos wordt doorbehandeld, niet voldoende pijnstilling wordt gegeven of te weinig aandacht bestaat voor behandelbare lichamelijke of psychische klachten of voor sociale ondersteuning en existentiële nood. Palliatieve zorg komt hieraan tegemoet en heeft zowel haar nut bewezen bij ongeneeslijke zieken met een behoorlijke levensverwachting ('supportieve zorg') als bij terminale patiënten ('levenseindezorg'). Dit Handboek voor ...

Palliatieve sedatie wordt in de volksmond omschreven als 'iemand kunstmatig in slaap doen', 'iemand in coma brengen' of ook nog 'iemand platspuiten'. De laatste tijd wordt deze techniek meer en meer gebruikt om onbehandelbaar en ondraaglijk lijden tijdens de laatste levensfase te vermijden. In veel zorginstellingen wordt palliatieve sedatie echter ook als alternatief voor euthanasie opgedrongen. Bovendien verkiezen sommige artsen palliatieve sedatie boven euthanasie omdat zij hierdoor opnieuw...

Wim Distelmans over 20 jaar euthanasiewet, een mijlpaal in de geschiedenis van onze gezondheidszorg

2002 was een belangrijk jaar op ethisch vlak. In mei werd de euthanasiewet goedgekeurd door de Kamer van Volksvertegenwoordigers, een maand later volgde de wet op de palliatieve zorg, in augustus werd de wet betreffende de patiëntenrechten gestemd. Drie wetten die de regie ondubbelzinnig bij de patiënt leggen. Mijlpalen in de geschiedenis van onze gezondheidszorg.

Wim Distelmans was niet alle...

Deze volledig herziene vijftiende editie van Een waardig levenseinde verheldert de ingewikkelde problematiek van het levenseinde in België. Het geeft een integraal overzicht en bevat nieuwe informatie over de meest recente ontwikkelingen in de palliatieve zorg en de diverse beslissingen bij het einde van het leven zoals euthanasie. Het boek bespreekt de werking van LEIF, de diverse LEIF-punten, de LEIF-artsen, het LEIF-plan met haar LEIF-kaart en de noodconsultatie ULteam.

De tragiek van dementie en andere wilsonbekwaamheid is niet te onderschatten. Ondanks menselijke (palliatieve) zorg willen sommigen niet aftakelen. Angst voor controleverlies motiveert voor het opstellen van wilsverklaringen. De wilsverklaring euthanasie geldt echter alleen bij onomkeerbaar coma en niet bij dementie, hersenbloedingen enzovoort. Het kan enkel zoals Hugo Claus het deed: door te vroeg euthanasie aan te vragen, want nadien is het te laat. Mensen aanvaarden dit niet langer. Dit bo...

Een humaan levenseinde is ook in de 21ste eeuw geen vanzelfsprekendheid voor heel wat mensen. Dankzij de visionaire gave van moraalfilosoof en professor Hugo Van den Enden (1938–2007) blijft zijn boek Ons levenseinde humaniseren tot op vandaag brandend relevant. Het is nog steeds het beste boek over dit onderwerp in de Nederlandse taal. Het dient als ondersteuning van de toekomstige maatschappelijke discussies over deze elementaire mensen- en patiëntenrechten. Het is obligate leesstof voor...