Baruch de Spinoza (1632-1677) wordt algemeen beschouwd als de beroemdste en invloedrijkste filosoof die ons land ooit heeft gekend. In zijn bekendste werk, de Ethica, onderzoekt Spinoza op welke manier de mens zijn vrijheid kan verwerven, een voor die tijd revolutionaire boodschap.

Spinoza is even ingewikkeld als beroemd. Zijn Ethica geldt als onleesbaar. In Spinoza, filosoof van de vrijheid werpt Maarten van Buuren een verhelderend licht op Spinoza's moeilijk te doorgronden filosofie. Hij to...

Het Politiek traktaat is Spinoza’s antwoord op de problemen van zijn tijd. Na het rampjaar 1672 bevond Nederland zich in grote moeilijkheden. In de loop van de zeventiende eeuw was ons land telkens veranderd van staatsvorm: van een republiek onder leiding van raadspensionarissen tot een quasimonarchie met stadhouders die via staatsgrepen aan de macht waren gekomen en vice versa.

In het Politiek traktaat pleit Spinoza voor een duurzame en stabiele staatsvorm berustend op een mengvorm van mon...

Spinoza begrijpen is niet zo heel moeilijk. Tenminste, niet als je dit kleine handboekje leest. Maarten van Buuren legt hierin op begrijpelijke wijze uit waarom Baruch de Spinoza niet alleen Nederlands belangrijkste denker is geweest, maar waarom hij ook wereldwijd tot de toppers

wordt gerekend.

Bij Spinoza krijgt het idee van 'vrijheid van meningsuiting' voor het eerst goed vorm. Spinoza is ook de man die God bevrijdt uit zijn theologische harnas. Zijn God valt samen met de natuurwetten en i...

Genealogie van de moraal dankt haar bestaan aan twee traumatische gebeurtenissen. In het najaar van 1882 wees Lou Salomé Nietzsches huwelijksaanzoek af en ging er vandoor met zijn beste vriend, Paul Rée. Enkele maanden later overleed Nietzsches voormalige idool, Richard Wagner, de componist die zich als een vader over hem had ontfermd, maar die hem later zwart maakte tegenover anderen zonder dat Nietzsche het wist. Nietzsche ontdekte het verraad van Rée en Wagner op hetzelfde moment. In de...

‘Spinoza. Zijn filosofie in vijftig sleutelwoorden’ van Maarten van Buuren is de opvolger van ‘Spinoza. Vijf wegen naar de vrijheid’ en Maarten van Buurens lovend ontvangen vertaling van Spinoza’s ‘Ethica’. Van Buuren heeft de betekenis van vijftig sleutelwoorden in Spinoza’s werk vastgesteld aan de hand van een inventaris van alle passages waarin deze sleutelwoorden voorkomen. In vijftig overzichtelijke, heldere en baanbrekende lemma’s worden deze sleutelwoorden besproken e...

Het leven is een droevige aangelegenheid: de meeste van onze plannen monden uit in teleurstelling; we worden voortdurend geconfronteerd met ziekte en dood; en steun van anderen is juist niet te vinden wanneer je die nodig hebt. Er is weinig dat ons lot verlicht en ons behoedt voor een permanente toestand van zwaarmoedigheid.

In een vroeg voorjaar valt Maarten van Buuren - veelgeprezen hoogleraar, vertaler en essayist - ten prooi aan een depressieve crisis. Bewegen, doen en denken vertragen en komen uiteindelijk tot stilstand. Alle levenslust verdwijnt in een grauwe mist en lost daarin op. Gelukkig weet hij dankzij een combinatie van pillen, praten en fietsen na verloop van tijd weer op te krabbelen.

Van Buuren neemt je als lezer helemaal mee in zijn verhaal, want hij schrijft prachtig en is in staat tot een welda...

De tien geboden zijn - met een fraai aforisme van de Franse dichter René Char - 'een erfenis die ons zonder bijbehorend testament is nagelaten'. Vorige generaties dachten nog wel over zo'n testament te beschikken. Zij meenden in grote lijnen te weten hoe de geboden moesten worden uitgelegd en toegepast. Die zekerheid is ons moderne mensen uit handen geslagen. Wat moeten wij met een archaïsch voorschrift als 'Gij zult geen andere goden voor mijn aangezicht hebben' in onze multiculturele same...