De verwondering (1962) van Hugo Claus is een van de merkwaardigste romans uit de moderne Nederlandstalige literatuur. Een eerste kennismaking met dit roemruchte boek eindigt vaak in verwondering of zelfs verbijstering. Al meer dan een halve eeuw houdt de roman zijn lezers in de ban. Het lezen van De verwondering is een avontuur waarvan de afloop nooit vaststaat.

Lezen in verwondering wil de rijkdom van Claus' roman aan het licht brengen. In veertien hoofdstukken worden verschillende aspecten v...

In zijn hoofdwerk Waarheid en methode verzet Hans-Georg Gadamer zich tegen de opvatting dat kennis en waarheid alleen bereikbaar zijn via streng wetenschappelijke methodes. In plaats daarvan verdedigt hij de praktijk van het interpreteren, die zowel in het dagelijks leven als in de wetenschap het onvermijdelijke uitgangspunt vormt van de zoektocht naar kennis en waarheid.

Sleutelbegrip bij Gadamer is Verstehen (verstaan): 'direct deelhebben aan het leven, zonder de theoretische bemiddeling do...

De geschiedenis van het Valkhof gaat meer dan 2000 jaar terug. Al in de late bronstijd was de heuvel in de bocht van de Waal bewoond. De Romeinen vestigden er aan het begin van onze jaartelling de Romeins-Bataafse burgernederzetting Oppidum Batavorum. Ook de Frankische heersers namen de strategische plek dankbaar in gebruik en bouwden er vermoedelijk een kerk. Onder Karel de Grote verrees op het Valkhof een palts, die hij met enige regelmaat bezocht. In de lange periode daarna groeide het geb...

Geen begrip van Freud is zo intensief bediscussieerd en zo omstreden als de doodsdrift. Maar wat erover is geschreven, verdwaalt vaak in diepzinnigheden zonder samenhang. De Leuvense filosoof Paul Moyaert pakt het anders aan door duidelijk te maken wat in dit begrip voor Freud zélf op het spel stond.

Doodsdrift staat bij Freud volgens Moyaert niet voor een doodsverlangen, maar doelt op die weerbarstige krachten in het leven die zich tegen het leven verzetten. Leven moet niet worden begrepen ...

Adriaan Koerbagh ontleedt in Een licht dat schijnt in duistere plaatsen met 'het licht van de rede' fundamentele christelijke noties als de Schepper, de Drieëenheid, hemel en hel, engelen en duivels, geloof in wonderen. Volgens hem vallen God en Natuur samen en is theologie een natuurwetenschap. Koerbaghs doel was een vrije en vrijzinnige samenleving; hij had zich tot taak gesteld met scherpe pen commentaar te leveren op wat hij als misstanden ervoer.

Zonder twijfel zou Een licht dat schijn...

Heidegger. Denken en danken, geven en zijn is een klassieker in de Nederlandstalige filosofie. Dit boek, waarmee Samuel IJsseling in 1964 promoveerde, heeft velen geïntroduceerd in het denken van de 'latere Heidegger'. IJsseling benadert het denken van Heidegger niet als een kritische buitenstaander, maar probeert het van binnenuit te doorgronden.

In eenvoudig maar fraai Nederlands tracht hij de kern van Heideggers vaak ingewikkelde gedachtegang op het spoor te komen, zonder hem daarbij klakk...

Al ver voor onze jaartelling werd het karakteristieke Kennemer kustlandschap met zijn duinen en waterpartijen gevormd. Tijdens de Romeinse tijd was Kennemerland de noordelijkste grenspost van het rijk, en in de tiende en elfde eeuw gebruikten de graven van Holland het gebied als uitvalsbasis om hun gezag over Holland te vestigen. In de dertiende eeuw kregen Haarlem, Alkmaar en Beverwijk stadsrechten. De Kennemers zouden vele eeuwen lang dienstbaar blijven aan de inwoners van deze drie steden ...

Aan het eind van de negentiende eeuw kwamen de Engelse filosofen Bertrand Russell en G.E. Moore in verzet tegen de traditie waarin zij waren opgeleid. Zij verweten haar vaagheid en dubbelzinnigheid. Naar hun mening moest de filosofie een nieuw begin maken, en zich voortaan laten leiden door logica en door analyse van de gebruikte taal. Zo zouden veel, mogelijk zelfs alle problemen van de traditionele filosofie kunnen worden ontmaskerd als schijnproblemen.

Met hun pleidooi voor vernieuwing sto...