In 'De gouden eeuw van de Romeinen in de Lage Landen' beschrijft Tom Buijtendorp de bloeiperiode van Germania Inferior. Na een zware crisis beloofde keizer Hadrianus een gouden eeuw die daadwerkelijk volgde. Gedreven door nieuwe ontdekkingen duikt Tom Buijtendorp in deze intrigerende periode en vergeet niet de rauwe kantjes. Als voorbeeld neemt hij de lezer mee door de Lage Landen, inclusief nog nauwelijks bekende plekken waar de Romeinse bloei tot leven komt: in een welvarend Limburg, graanr...

De bekende historicus Philip Matyszak heeft een eregalerij gemaakt van alle ‘Vijanden van Rome’: de barbaren die tegen de Romeinen in opstand kwamen.

Tot voor kort werd de Romeinse beschaving per definitie als ‘iets goeds’ gezien. Rome verlichtte met de fakkel van de beschaving de barbaarse duisternis. De Romeinen verspreidden onder meer hun wetten, architectuur en literatuur tot in alle uithoeken van hun rijk. Maar dat ging ten koste van andere culturen.

Philip Matyszak presenteert z...

Leed en narigheid zijn van alle tijden. En vaak is er maar één ding tegen te doen: je eigen houding veranderen, innerlijk weerbaar worden. Voor Seneca kan dat alleen langs de weg van de rede. In twee puntige essays levert hij rationele argumenten om ellende het hoofd te bieden.

Troost schreef Seneca in de jaren dat hij was verbannen naar Corsica (41-49). Hij spreekt zijn moeder Helvia moed in en betoogt tegenover haar dat ballingschap helemaal niet erg is. Een wijs man is overal thuis, is ...

Stemmen uit de stilte -- Vaderspreuken uit de Egyptische woestijn (systematische collectie) I

Vanaf midden vierde eeuw moet het in de Egyptische woestijn een drukte van belang zijn geweest van kluizenaars en monniken. Zij zochten God in een ascetisch leven van verzaking aan de wereld en lichamelijke onthouding. Deze Egyptische monniken- en ascetenwereld had een grote uitstraling, zowel in Oost als in West.

De wereld van de woestijnvaders – en een paar woestijnmoeders – kennen we, behalve ...

In ‘Het wereldrijk van het Tweestromenland’ beschrijft Daan Nijssen de geschiedenis van Mesopotamië in de oudheid. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei. Maar ook deze grootmacht moest in 539 v.Chr. pas op de ...

Het Romeinse rijk mag dan een enorm imperium zijn geweest, het begon toch echt als een onaanzienlijke nederzetting aan een moeras. De auteurs portretteren de mannen en vrouwen die de Romeinse geschiedenis hebben gemaakt. Natuurlijk de machtige consuls, keizers en commandanten van Julius Caesar tot Constantijn, heerseressen als Agrippina en Livia, maar ook de architecten, wetenschappers en kunstenaars. Ze vergeten echter niet de vrouwelijke gladiator, de invloedrijke gifmengster, de slaafgemaa...

Terwijl de moderne Olympische Spelen de aandacht van de hele wereld naar zich toe trekken, blijft het meestal rustig in het antieke Olympia, ver van de andere publiektrekkers in Griekenland. Deze rust staat in schril contrast met de lokale drukte in de Oudheid en met de intensiteit van het moderne wetenschappelijk onderzoek over deze plaats. Hoewel Olympia en de antieke Olympische Spelen al sinds de negentiende eeuw onderwerp zijn van archeologisch, historisch en filologisch onderzoek, worden...

In zijn epos ‘Pax Romana’ laat topauteur Adrian Goldsworthy zien hoe Rome de vrede handhaafde. De Pax Romana is vermaard vanwege een opzienbarend lange periode van vrede en stabiliteit. Maar deze vrede was afgedwongen door oorlog en betekende de facto complete overheersing. De Romeinen waren agressief en meedogenloos en de handhaving van deze vrede kostte miljoenen doden en betekende voor velen slavernij. Maar delen van het rijk waren door de Pax Romana generaties lang verstoken van oorlo...

Somber. Boos. Verbitterd. Een geschiedschrijver met oude normen en waarden, al staat hij voor een haast verloren zaak. Een auteur met een unieke stijl, vol effecten en bijtend bondig.

Terwijl hij schrijft over dieptepunten. In zijn Annalen (‘Jaarboeken’) maken keizers als Tiberius, Claudius en Nero een karikatuur van de Romeinse macht. Misstanden, verval van principes en zeden. Eindeloze complotten. Processen en moordpartijen. Indringende teksten, die ook na twee millennia indruk maken.

V...

De jaarkalender in dichtvorm gieten en van sommige dagen een feestelijk verhaal maken – dat was het doel van Ovidius’ Fasti. Hij is helaas nooit verder gekomen dan eind juni, waarschijnlijk omdat hij uit Rome werd verbannen.

Januari en maart klinken nog altijd naar oeroude goden, Janus en Mars, en vooral de vrolijke verhalen over vele andere goden en goddelijke wezens als saters en nimfen laten ons het grote verschil zien met onze huidige monotheïstische, christelijke ideeën.

Ook vele...