Forum Hadriani (het huidige Voorburg, genoemd naar keizer Hadrianus) lag aan de noordgrens van het Romeinse Rijk. Het was met Nijmegen de enige nederzetting in Nederland die Romeinse stadsrechten kreeg. In 2021 werd de Nederlandse limes, waar Forum deel van uitmaakt, uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. Tom Buijtendorp promoveerde op de vergeten stad Forum Hadriani, waar door het grondwater etensresten, schoenen, wagenwielen en wijnvaten bewaard bleven. Uit de klei doemt het nieuwe mysterie ...

In ‘De vergeten oorlog’ behandelt Jona Lendering de Eerste Punische Oorlog (264-241 v.Chr.). Bij het woord ‘Karthago’ denken we meestal aan Hannibal met zijn olifanten, ergens op een besneeuwde Alpenpas. Het is begrijpelijk dat die gebeurtenis alle aandacht trekt, maar het was slechts één korte operatie in één oorlog, terwijl de Romeinen en Karthagers ruim een eeuw hebben gestreden om de heerschappij in het Middellandse Zeegebied. De Eerste Punische Oorlog was volgens de Griekse g...

Lange tijd was het Romeinse Rijk oppermachtig, laat Adrian Goldsworthy zien in ‘De ondergang van Rome’. Geen andere staat heeft ooit over alle landen rond de Middellandse Zee geheerst. De Romeinen vormden niet alleen een politieke en militaire grootmacht, maar waren hun tijd ook ver vooruit op het gebied van wetgeving, literatuur, infrastructuur en architectuur. In de vierde eeuw werd het rijk gesplitst in een westelijk en een oostelijk deel. Niet lang daarna kwam het West-Romeinse Rijk ...

De Slag bij Actium in 31 v.Chr., die bijna 200.000 mensen het leven kostte, was een scharnierpunt in de geschiedenis. Octavianus, de latere keizer Augustus, won de zeeslag van misschien wel het bekendste liefdespaar uit de geschiedenis: Marcus Antonius en Cleopatra. Hun vloot werd bijna geheel verslagen en Marcus Antonius en Cleopatra pleegden zelfmoord. Hun drie gezamenlijke kinderen werden in Rome opgevoed door Octavia, de zus van Octavianus en ex-vrouw van Marcus Antonius. Hadden Marcus An...

Wie waren ook alweer de goden en godinnen van het oude Griekenland en Rome? Wat betekenden ze voor de mensen die hen aanbaden? Hoewel hun tijd van aanbidding allang voorbij is, hebben de Griekse en Romeinse goden millennia lang kunstenaars gefascineerd en geïnspireerd. Auteurs, beeldhouwers en schilders van alle tijden hebben de goden beschreven en verbeeld. Zo kunnen we nog steeds zien en lezen dat de Helleense en Romeinse goden onsterfelijk en krachtig zijn, maar ook ijdel, wraakzuchtig en...

De Zweedse hoogleraar geschiedenis Dick Harrison beschrijft in ‘Toetanchamon’ het leven van de jonggestorven farao, van zijn jeugd in Amarna onder het vervloekte regime van zijn vader, zijn regeerperiode in Memphis tot zijn graf in Thebe. Honderd jaar na de ontdekking van de tombe van Toetanchamon door Howard Carter en tweehonderd jaar na de ontcijfering van de steen van Rosetta staat Egypte dit najaar in het middelpunt van de belangstelling. ‘Toetanchamon’ van Dick Harrison is in kle...

In het najaar van 218 v.Chr. trekt de Karthaagse veldheer Hannibal in vijftien dagen over de Alpen. Zijn vijanden, de Romeinen, waren hier nauwelijks op voorbereid en door deze operatie veranderde het verloop van de Tweede Punische Oorlog (218-201 v.Chr.).

De vraag over welke pas het Karthaagse leger Italië binnenviel, houdt de gemoederen al twee eeuwen bezig. In ‘Hannibal in de Alpen’ benut Jona Lendering het op zich onbeduidende vraagstuk om te tonen waar oudheidkundigen zich zoal mee ...

Tussen 1500 en 400 v.Chr. waren de Feniciërs – afkomstig uit Fenicië, het huidige Libanon – de belangrijkste en succesvolste zeevaarders en handelaars rond de Middellandse Zee. Zij stichtten overal koloniën, waarmee ze de handel over zee, na het verval van het Minoïsche Kreta, in stand hielden totdat de Romeinen de suprematie in het Middellandse Zeegebied overnamen. Jigoulov vertelt hun geschiedenis. Hij gaat brongericht te werk; hij beschrijft en analyseert verschillende artefacten. ...