'Een verrukkelijk historisch werk.' – de Telegraaf

Waar Sandra Langereis’ gelauwerde biografie Erasmus: dwarsdenker ophield, begint De woordenaar, haar veelgeprezen en nu geheel geactualiseerde biografie van Christoffel Plantijn.

Christoffel Plantijn (1520-1589) was en is een fenomeen in de wereld van het boek. Op houten drukpersen in zijn proto-industriële werkplaats drukte hij een fenomenaal fonds, met tot op de dag van vandaag wereldberoemde uitgaven van de allergrootste literatuur ...

Op een dag arriveerde in Leiden een brief uit het Verre Oosten, die zijn bestemming had bereikt ondanks de uiterst summiere adressering: 'aan de heer Boerhaave, geneesheer in Europa'. Deze anekdote illustreert de faam van Herman Boerhaave en wie zijn naam opzoekt in Wikipedia krijgt dat verhaal nog altijd voorgeschoteld. Dit is misschien een mythe, maar het is wel een feit dat Boerhaave werd beschouwd als orakel en dat nog tot lang na zijn dood overal in de wereld zijn geneeskunde werd onderw...

Honderdduizenden Nederlandse mannen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen om in Duitsland te werken. Deze Arbeitseinsatz was een cruciale en nietsontziende manier om de oorlog gaande te houden. De meesten zwegen later over wat ze er hadden meegemaakt. Het is nog altijd een onderbelicht hoofdstuk in de Nederlandse oorlogsgeschiedenis.

Ook de vader van Tim Overdiek was zo’n dwangarbeider. Ook hij weigerde tot zijn dood over zijn tijd in Duitsland te praten. Het was traumatisch gewee...

Jaren geleden vond documentairemaker Willy Lindwer bij het oud papier een bundel met tweehonderd brieven, die afkomstig bleken van vervolgde Joden uit Duitsland, Oostenrijk en Tsjechoslowakije. Ze smeekten de Joodse gemeente in Amsterdam massaal om ze een uitweg te bieden, maar die kon niets voor ze betekenen. De landsgrenzen sloten zich eind jaren dertig meer en meer voor de Joden van Europa. De brieven schetsen een hartverscheurend beeld van hun levensbedreigende omstandigheden.

Historica ...

Sinds de middeleeuwen zijn er joden in Nederland. Vanaf die tijd kenden zij een bijzondere en eigen geschiedenis: van de Sefardische rijkdom en het baanbrekende denken van Spinoza tot de armoede van de Amsterdamse jodenbuurt

en de verschrikkingen van de Holocaust. Zij namen volop deel aan de bloei van handel en cultuur tijdens de Nederlandse Gouden Eeuw, waren inzet van felle debatten in het tijdperk van Verlichting en Revolutie, zochten en vonden daarna hun eigen weg naar emancipatie en inte...

De grote verkiezingswinst van Geert Wilders, de groei van extreemrechts in andere Europese landen, de mogelijke terugkeer van Donald Trump: personen en partijen die het niet zo nauw nemen met de rechtsstaat hebben de wind in de zeilen. Onze democratie wordt in toenemende mate bedreigd, wat herinneringen oproept aan de vorige eeuw. Want nog niet eens zo heel lang geleden zagen onze voorouders hun regeringen zwichten voor fascisme, nazisme en communisme. Ook zij vertrouwden erop dat de rechtsta...

Peter Brusse heeft zijn vader, Maria Joseph Brusse, nauwelijks gekend. Hij stierf op 67-jarige leeftijd toen Peter zelf nog geen vijf jaar oud was. M.J. Brusse was een pionier en vernieuwer, maar dat wisten Peter en zijn broers op dat moment niet.

In deze bijzondere journalistieke zoektocht keert Peter Brusse terug naar de dagen van zijn vader. Niet alleen schetst hij met groot inlevingsvermogen

en veel kennis van zaken het meeslepende leven van de journalistieke pionier, ook reconstrueert hi...

Liefde is een gevoel, een onstuitbare kracht, die zich weinig gelegen laat liggen aan conventies. Maar om de maatschappij te reguleren, heeft men door de eeuwen heen op allerlei manie- ren geprobeerd de liefde te onderwerpen aan wetten en regels. Tevergeefs natuurlijk, en vaak met dramatische gevolgen.

In de kilometers aan stukken in het Nationaal Archief zijn vele sporen achtergebleven van verboden liefdes in Nederland en de voormalige Nederlandse koloniën, vaak in de vorm van rechtbankver...

'Wachten jullie op mij?' schreef Etty Hillesum op een briefkaart die uit de rijdende trein werd gegooid, toen zij op 7 september 1943 met 986 lotgenoten naar Auschwitz-Birkenau werd getransporteerd. Deze woorden zijn als titel gekozen voor een boek met foto's van en over Etty Hillesum en haar dagboeken.

De meeste van deze afbeeldingen berusten in de archieven van het Joods Historisch Museum te Amsterdam, maar ook van elders zijn foto's afkomstig. Tegenover elke afbeelding staat een passend ci...