Honderd jaar geleden waren samenlevingen blind voor zichzelf. Zij konden zichzelf niet waarnemen en hadden daardoor weinig zelfkennis. Wie toen iets over de samenleving zei, deed dat op basis van giswerk en anekdotes. Vanaf de twintigste eeuw hebben samenlevingen geleerd zichzelf te observeren, wat veel meer inhoudt dan waarnemen. Hierbij volstaat het niet om scherp te zien en nauwkeurig te meten. Observaties moeten ook worden verwerkt en geïnterpreteerd. Ze moeten kennis en inzicht oplevere...

Honderd jaar geleden waren samenlevingen blind voor zichzelf. Zij konden zichzelf niet waarnemen en hadden daardoor weinig zelfkennis. Wie toen iets over de samenleving zei, deed dat op basis van giswerk en anekdotes. Vanaf de twintigste eeuw hebben samenlevingen geleerd zichzelf te observeren, wat veel meer inhoudt dan waarnemen. Hierbij volstaat het niet om scherp te zien en nauwkeurig te meten. Observaties moeten ook worden verwerkt en geïnterpreteerd. Ze moeten kennis en inzicht oplev...

De voorbije dertig jaar evolueerden we van een samenleving waarin het verschil tussen vrijheid en onvrijheid van fundamenteel belang was, naar een samenleving waarin het verschil tussen veilig en onveilig voorop staat.Het streven naar vrijheid verdeelde ons. Conservatieven en progressieven hebben verschillende opvattingen over wat echte vrijheid inhoudt. Vandaag verdeelt het streven naar veiligheid ons. We worden geenszins verenigd door onze angsten. Sommigen vrezen migratie, anderen kernener...

Periodes waarin grenzen worden bevestigd, periodes waarin grenzen verdampen, ze wisselen elkaar steevast af. Elk van die periodes brengt haar eigen persoonlijkheden voort, haar eigen kunst, politieke bewegingen, nationaal en internationaal beleid.

In Over grenzen onderzoekt Mark Elchardus hoe die afwisseling zich over de laatste driehonderd jaar heeft voltrokken. Hoe imperialisme en kolonialisme, de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, de Amerikaanse New Deal, communisme, fascisme en nazisme, de...