De Lanseloet van Denemarken vormt samen met twee andere abele spelen het hoogtepunt van de – bewaard gebleven – middeleeuwse niet-religieuze toneelkunst. In geen enkel ander West-Europees land zijn uit deze tijd wereldlijke toneelspelen van een vergelijkbare kwaliteit bekend.

Van de abele spelen is de Lanseloet het spel met de meeste psychologische diepgang. In dit spel wordt met veel gevoel voor dramatiek de onmogelijke relatie tussen ridder Lanseloet en jonkvrouwe Sanderijn beschreven.

Het Middelnederlandse Reinaert-verhaal werd naar alle waarschijnlijkheid rond 1180 geschreven. Uit deze tijd is echter geen handschrift bewaard gebleven; de oudste overgeleverde tekstgedeelten zijn te vinden in enkele handschriftfragmenten uit de 13e eeuw. De volledige versie van het verhaal is aan ons overgeleverd in twee handschriften van rond 1400.

Dierenverhalen en sprookjes met dieren in de hoofdrol waren al vroeg in de Middeleeuwen erg geliefd. De oudste op schrift gestelde dierenverhal...

'De Floris ende Blancefloer' is een goed voorbeeld van een hoofse ridderroman. Dit genre ontstaat in de 2e helft van de 13e eeuw in Frankrijk. Na de waardering voor de krijgshaftigheid in de voorhoofse ridderromans begint men de voorkeur te geven aan verhalen waarin beschaafde omgangsvormen en de verering voor de vrouw een grote rol spelen. De hoofse ridderromans worden naar de herkomst van de vertelstof wel in 4 soorten onderverdeeld: a. Klassieke Ridderromans; b. Britse of Keltische romans;...

Gloriant is een van de vier abele spelen, de vroegste wereldlijke toneelspelen (veertiende eeuw). De titelfiguur, hertog van Bruuyswijc, is zo hoogmoedig, dat hij geen enkele vrouw geschikt vindt om mee te trouwen. Florentijn, een mohammedaanse prinses, die al vele mannen heeft afgewezen, raakt geinteresseerd in hem. Ze stuurt haar portret en Gloriant is terstond verliefd. Hij trekt er op uit, om haar te ontmoeten. Dat is niet zonder gevaar, want de beide vorstelijke families zijn erfvijanden...

De Karel en Elegast is onze enige volledig overgeleverde voorhoofse ridderroman. Voorhoofs, omdat - in tegenstelling tot de iets jongere hoofse ridderromans - elementen als bruut geweld, krijgshaftigheid en trouw aan de leenheer in dit type ridderroman de boventoon voeren. Omdat in deze voorhoofse vertellingen de Frankische ridderwereld centraal staat, en dan vooral Karel de Grote met de zijnen, worden ze ook wel Frankische ridderromans of Karelromans genoemd. Bij het lezen van deze ridderrom...

De Elckerlijc is een moraliteit of sinnespel: een toneelstuk met een opvoedende strekking waarin abstracte begrippen als mensen worden voorgesteld. Zo kunnen menselijke eigenschappen, karaktertrekken e.d. op het toneel zichtbaar worden gemaakt.

De belangstelling voor dit toneelstuk was rond 1500 bijzonder groot. Voor een deel komt dit doordat de schrijver erin is geslaagd de personificaties tot leven te wekken. Maar een minstens even grote rol speelde het voor ieder mens geldend gegeven: de c...

De Maria-legende Beatrijs - geschreven rond 1270 - wordt algemeen beschouwd als het hoogtepunt van onze middeleeuwse geestelijke vertelkunst. Het verhaal geeft een goed beeld van de belangrijke rol die Maria in de geloofsbeleving van de middeleeuwse mens speelde.

Drie vormen van liefde beheersen de gebeurtenissen. De lichamelijke liefde die de non Beatrijs tot zonde brengt, de moederliefde die haar naar een nieuwe zonde leidt en haar liefde tot Maria die de zonde opheft. Ontrouw, trouw, bero...