De relatie tussen het parlement en de politieke partij is traditiegetrouw ingewikkeld. De Grondwet benadrukt het ideaal van het onafhankelijke mandaat (‘zonder last’) van elk individueel Kamerlid; in het Reglement van Orde van de Tweede Kamer komt de politieke partij niet voor. Toch is, zeker sinds de invoering van het evenredigheidsstelsel in 1917, de impact van politieke partijen op het functioneren van de parlementaire democratie enorm: het parlement is in belangrijke mate een partijpo...

In vier jaar tijd sneuvelde de vierde bewindsman op het ‘affaireministerie’ van Justitie en Veiligheid. Op dit grootste departement zetten 100.000 mensen zich dagelijks in voor een veilige en rechtvaardige samenleving, aldus de aanprijzing op de vacaturewebsite van de overheid. Zo’n 2000 ambtenaren maken deel uit van het bestuursdepartement in Den Haag. Toch kon al die ondersteuning niet verhinderen dat de een na de andere hoge ambtenaar van dit ministerie op de schopstoel belandde. In ...

Dit jaar is het honderd jaar geleden dat het algemeen kiesrecht in Nederland werd ingevoerd. Burgers kregen een stem, maar voelden zich van meet af aan niet altijd gehoord. Dit Jaarboek staat in het teken van de vraag hoe 'het volk' in het verleden heeft geprobeerd bij de politiek in beeld te komen. Welke vormen van contact waren er tussen burgers en parlement? Welke voorstellingen bestonden er in de politiek van het volk? Tot welke wisselwerking leidde dat tussen burgers en parlement? Zoals ...

‘A week is a long time in politics’, zo zou de Britse premier Harold Wilson hebben gezegd. De tijd vliegt, kortom, in de politiek. De Tweede Kamer als ‘burn-outfabriek’ getuigt ervan. Daar staat tegenover dat ‘de politiek’ – vaak gaat het dan om de bestuurlijke kant – soms ook tijd probeert te winnen door problemen voor zich uit te schuiven. Hoe dan ook is ‘tijd’ steeds een factor.

In de vijfentwintigste editie van het Jaarboek Parle...

Door de coronacrisis is eens te meer de ingewikkelde relatie tussen politiek en wetenschap blootgelegd. Het kabinet bestrijdt de pandemie op basis van adviezen van wetenschappelijke experts, die verondersteld worden neutraal én onafhankelijk te zijn. De beleidskeuzes die daaruit volgen worden steeds meer onderwerp van (politieke) discussie, waardoor ook de adviseurs zelf onderdeel van het politieke debat worden. Dit jaarboek belicht deze interactie tussen politiek en wetenschap vanuit divers...

Recent hebben diverse kwesties, zoals de toeslagenaffaire en incidenten tijdens de langdurige kabinetsformatie van 2021‑2022, geleid tot pleidooien voor meer transparantie als onderdeel van ‘een nieuwe bestuurscultuur’. Die pleidooien zijn niet nieuw. De praktijk wijst echter uit dat politiek en bestuur meestal terugvallen op vertrouwelijkheid en beslotenheid. In Openbaarheid in politiek en bestuur. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2022 wordt dit thema uitgewerkt in bijdragen over de...