De kabinetsformatie van 2010 leidde tot verontruste opmerkingen: om politieke redenen zouden de spelregels bewust zijn overtreden. Op zijn minst zou sprake zijn geweest van 'spelverruwing'. Voor het formeren van een nieuw kabinet bestaan echter nauwelijks regels. In de Grondwet is slechts bepaald dat de Koning de ministers en staatssecretarissen benoemt. Politici beschikken daardoor in formatietijd over veel bewegingsruimte. Toch kent het formatieproces een groot aantal (ongeschreven) convent...

Vaak wordt beweerd dat door het steeds hypegevoeliger worden van politiek en media de kennis over onze eigen parlementaire geschiedenis verdwijnt. Oud-SGP-leider Bas van der Vlies waarschuwde dat dit zelfs onder Kamerleden en parlementair journalisten het geval is. Dit boek is bestemd voor iedereen, insiders en belangstellende outsiders, die kennis wil nemen van de grote lijnen van onze parlementaire historie.

Parlementaire geschiedenis van Nederland is een noodzakelijk overzichtswerk over het...

HET VERTROUWEN ZOEK

De kabinetsformatie 2021/22 geëvalueerd

Bijna driehonderd dagen na de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021 verscheen het kabinet Rutte IV op de trappen van Huis ten Bosch. Er was een uitzonderlijk lange formatie nodig geweest om te komen tot een kabinet dat dezelfde coalitiesamenstelling had als het voorafgaande (VVD, D66, CDA en ChristenUnie). In opdracht van het presidium van de Tweede Kamer evalueerde een commissie van vier – twee historici, een staatsrechtsgel...

Kabinetsformaties zijn voor het grote publiek doorgaans ondoorgrondelijke processen, met soms onvermoede uitkomsten. Waarom bijvoorbeeld kwam er in 1977 geen tweede kabinet-Den Uyl, terwijl de Partij van de Arbeid bij de verkiezingen een klinkende overwinning had behaald? En waarom trok de PvdA sowieso regelmatig aan het kortste eind in formaties? Hoe kwam het dat het CDA in 2010 na een enorme verkiezingsnederlaag en een aanvankelijk beleden 'bescheidenheid' toch koos voor deelname aan het ka...