Kunstwerken uit de Rijkscollectie RCE

Dit is een boekje met een keur aan verrassende kunstwerken uit de collectie van 123.000 stuks van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Elk werk is voorzien van een origineel commentaar. De tekst prikkelt en nodigt uit tot herhaald bekijken van het kunstwerk.

De keuze is een selectie uit de rubriek 'Kunstwerk van de maand', die onderzoekster/conservator Fransje Kuyvenhoven schreef op de website van de Rijksdienst (www.cultureelerfgoed.nl).

Komen ouders het verlies van hun kinderen ooit te boven? Het was een gelukkig gezin: Jaap en Ellen van den Bergh en hun twee dochtertjes, Rosemarie en Marianne. Maar in mei 1940 viel het Duitse leger Nederland binnen en veranderde alles. Het gezin was van Joodse afkomst en was hun leven niet meer zeker. Met de verkoop van een vredig schilderij van Pissarro, Meisje in het gras, betaalden ze de kosten van hun onderduik. Jaap en Ellen van den Bergh overleefden de oorlog. Lange tijd zochten ze na...

‘In de BKR zitten’ of ‘in de Contraprestatie’ zoals de regeling in het begin werd genoemd, was in de jaren 1949-1987 een begrip in Nederland. De Beeldende Kunstenaarsregeling bood kunstenaars die niet van hun werk konden leven, een tijdelijk inkomen in ruil voor kunstwerken. De regeling was geliefd bij kunstenaars, meer dan 5.600 maakten er op enig moment gebruik van, maar de regering vond haar te duur en zette er na 38 jaar een punt achter.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ...

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er door Nazi-Duitsland veel kunstwerken van voornamelijk Joodse kunstenaars ingenomen. Roof & Restitutie vertelt het verhaal van handel, roof en teruggave van kunstwerken uit Nederland voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog.

Door de ongekende verzamelwoede van nazi’s als Hitler en Göring kwamen veel werken van kunsthandelaren en particulieren tijdens de bezetting in Duitse handen. Na de oorlog stuurden de geallieerden, waaronder de Amerikaanse Monum...

We leven in tijden van toenemend rechtsextremisme, racisme en populisme. Daarom rijst de vraag: is het oude nationaalsocialisme nu eigenlijk wel verwerkt of overwonnen, zoals vaak wordt geponeerd? Is het in de 21e eeuw inderdaad minder relevant in het onderwijs en de herdenkingscultuur?

Gregor Langfeld onderzoekt deze kwesties voor de huidige kunstwereld. Hij laat zien hoe de nationaalsocialistische tweedeling tussen nazikunst en ontaarde kunst na 1945 werd voortgezet, maar met een omgekeerde...

Het pad naar artistieke roem lijkt te zijn geplaveid met schandalen. Veronese wist maar ternauwernood te ontsnappen aan de klauwen van de inquisitie, Rembrandt schoffeerde zijn klanten en Andy Warhol schilderde soepblikken, omdat hij daar zin in had. Wim T. Schippers zorgde ervoor dat er in Museum Boijmans van Beuningen een penetrante pindakaasgeur hing, Banksy haalde een van zijn duurste werken door de papierversnipperaar en Maurizio Cattelan plakte met ducttape een banaan op de muur van Art...

Abraham Willet (1825-1888) brak zijn rechtenstudie in Leiden voortijdig af; met zijn vaderlijk erfdeel kon hij namelijk gaan doen wat hij het liefste wilde: kunst verzamelen.

Louisa Holthuysen (1824-1895) werd in Amsterdam geboren als enig kind. Van haar vader kreeg zij een voorliefde mee voor beeldende kunst, theater en literatuur.

Als iemand de Abraham Willet had voorspeld dat zijn naam in een naar hem genoemd museum zou voortleven, had hij waarschijnlijk verbaasd gereageerd. Hij verzamelde...

Al direct na de bevrijding start het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen (OKW) met het organiseren van exposities van Nederlandse kunst in het buitenland met – aldus een ambtenaar – een drievoudig doel: de promotie van Nederlandse kunstenaars, het versterken van culturele betrekkingen en het kweken van meer goodwill door het brengen van cultuur.

De genoemde ambtenaar is Greet ten Holte. Zij reageert eind 1945 op een vacature voor secretaresse bij het Rijksbureau voor Moder...