In dit nummer van Scheepshistorie staan de volgende artikelen:

Geuzen in de zeegaten

In 1570 sloten drie watergeuzenkapiteins een overeenkomst om samen op te trekken in de onderneming waarvoor Willem van Oranje hen opdracht had gegeven. Het doel was de Spaanse overheersers optimaal schade toe te brengen. Al in 1570 hadden de watergeuzen hun eerste grote slag geslagen op het Vlie. Dat was het gebied waar de aanvoer van goederen naar Amsterdam met regelmaat passeerde. De ondernemingen van de ge...

Veilig is de eerste en enige periodieke publicatie in Nederland over erfgoed op het gebied van de publieke veiligheid. In dit jaarboek staat de uitgebreide en toonaangevende collectie van Korpora, Erfgoed Publieke Veiligheid centraal, in bedrijf sinds 1 augustus 2022. De collectie wordt momenteel gevormd door de nationale collecties van de Nederlandse politie en brandweer, het Nederlandse Rode, de voormalige Bescherming Bevolking en erfgoed op het gebied van crisisbeheersing, rampenbestrijdin...

Mythen zijn van alle tijden en komen over de hele wereld voor. In de laatste tweehonderd jaar is de mythe een geliefd onderzoeksobject van wetenschappers geworden, gaandeweg vanuit steeds meer disciplines. Hoe ontstaan mythen, en waarom? Hoe kijkt men vanuit biologisch perspectief naar mythen, en hoe vanuit psychologisch of antropologisch oogpunt? Aan de hand van vele voorbeelden vat Hugo Koning in het 'Elementaire Deeltje' Mythologie wetenschappelijke opvattingen over dezewondere verhalen sa...

In december 1703 strandt een bijzonder schip op het strand van West-Vlieland. De dorpelingen jutten de lading en vinden goud, zilver en diamanten. De inwoners van het langzaam in zee verdwijnende dorp kunnen de kostbaarheden goed gebruiken. De schout probeert de strandroof tevergeefs tegen te gaan.

In december 1704 komt een onderzoekscommissie van het Hof van Holland in Den Haag naar het eiland om uit te zoeken wie zich allemaal aan deze strandroof schuldig heeft gemaakt. De Haagse heren moe...

Sinds Arminius' overwinning op de Romeinse veldheer Varus in het Teutoburgerwoud waart er een spook door Europa, zo betoogt Thomas von der Dunk. In het Duitse rijk heeft Arminius' succesvolle veldslag tegen de Romeinen eeuwenlang tot inspiratie gediend om de positie van Duitsland te verheerlijken tegenover die van de meer Romeinse, katholieke landen in het zuiden. In Duitsland en Oostenrijk schiepen vorsten, politici en kunstenaars politieke zelfbeelden die zich duidelijk onderscheidden van o...

In Overijssel brak na het einde van de Opstand tegen Spanje een nieuwe oorlog uit. In een conflict over de machtsverdeling in het gewest kwamen Deventer en Zwolle in 1654 lijnrecht tegenover elkaar te staan. Deventer wist zich gesteund door Twente, Zwolle door Salland en Vollenhove, en aanvankelijk ook door het stadsbestuur van Kampen. Doordat beide partijen vasthielden aan hun eigen gelijk, werd een burgeroorlog onvermijdelijk. Met als dieptepunt het beleg van Hasselt (1657) waarbij tientall...

‘De Nederlanders in het openbaar de les te lezen, maakt ze waarschijnlijk nog koppiger in plaats van minder koppig. En ze zijn al koppig genoeg,’ schreef een Britse diplomaat in juli 1947.

Hoe keken de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk in de periode 1945-1949 aan tegen de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog? Toonden zij vooral begrip voor het Nederlandse politieke en militaire beleid of eerder voor het Indonesische standpunt, en op welke manieren probeerden zij de ...

De strijdkreet ‘bersiap!’ klonk in talloze steden en dorpen in Indonesië tijdens de eerste maanden na het uitroepen van de onafhankelijkheid, op 17 augustus 1945. De alom gehoorde oproep ‘paraat te staan’ voor de vrijheidsstrijd van de jonge natie markeert de start van de Indonesische revolutie en luidde een periode in van extreem geweld. Deze gewelddaden waren voornamelijk gericht tegen burgers en dienden geen militair doel.

'Het geluid van geweld' schetst de dynamiek van dit extrem...

In een guerrillastrijd als de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog zijn inlichtingen doorslaggevend voor het behalen van militaire successen. Geen wonder dus dat Nederland en de Republiek Indonesië van 1945 tot 1949 een grimmige inlichtingenstrijd voerden. Daarbij gebruikten zij spionage, infiltratie en andere – veelal extreem gewelddadige – middelen, onder meer bij het verhoren van gevangenen. Ook zetten zowel Nederlanders als Indonesiërs – met wisselend succes – een wijdvertakt a...

Veldheer Maarten van Rossem is de geschiedenis ingegaan als de Gelderse krijger met vele wapenfeiten. Zijn veldtochten zijn uitvoerig beschreven in algemene geschiedenissen van Nederland, maar vooral vanuit Hollands of Brabants perspectief. Door het ontbreken van bronnen over de persoon zelf, kon zo een beeld ontstaan van een meedogenloze maarschalk die roofde, plunderde en met harde hand de onafhankelijkheid van het hertogdom Gelre verdedigde. Zijn roemruchte tochten naar Den Haag en Antwerp...