In 1948 wilde Simon Vestdijk een proefschrift schrijven over angst. Hij benaderde daarvoor de psychiater H.C. Rümke, ook al was het, zo schrijft hij, een onderwerp dat vooral tot de psychologie en de filosofie behoorde. Een voordeel van een benadering vanuit de psychiatrie was wel dat angst als thema door het existentialisme op de agenda was gezet.

Het proefschrift van Vestdijk is er nooit gekomen hoewel zijn manuscript wel als boek is gepubliceerd. Hierin maakt hij duidelijk dat angst geen...

Trauma is het Griekse woord voor ‘wond’. Een lichamelijke aangelegenheid. Tegenwoordig kennen we het begrip ‘trauma’ óók of zelfs voorál als psychische verwonding. De bloedende geest. Een getraumatiseerd mens is zo bezien iemand die iets verschrikkelijks is overkomen, en daar last van blijft hebben, al is de traumatische gebeurtenis nog zo lang geleden gebeurd.

In lichamelijke zin kan een wond zich op uiteenlopende manieren manifesteren. Een wond kan ‘open’ zijn, of ‘toegede...

Weinig maatschappelijke sectoren zijn zo onomstreden als de zorg. Niemand twijfelt aan het nut ervan. Iedereen heeft ooit wel eens aan den lijve ondervonden hoe belangrijk het is om goede zorg te krijgen. Wat de reputatie van de zorg nog verder versterkt is dat het verlenen ervan oogt als een sterk altruïstische daad. Zorg bied je niet primair om er zelf beter van te worden. Ook al is het prettig als daar een schappelijk honorarium tegenover staat en al doet het je gevoel van eigenwaarde nog...

Wie of wat is een patiënt? Het woord komt van het Latijnse patiens, dat duldend of lijdend betekent. Sinds 1970 lijdt de patiënt niet alleen geduldig, maar heet hij/zij ook mondig en goed geïnformeerd te zijn geworden. Maar is dat wel zo? De hedendaagse geneeskunde is immers sterk geformaliseerd, er bestaan strakke richtlijnen inzake het stellen van diagnoses, het indelen in ziekten, en het uitvoeren van behandelingen. In al die protocollen schittert de patiënt vaak door

afwezigheid.

In d...

Het idee voor deze bundel ontstond ten tijde van het samengaan van de beide Amsterdamse universitair medische centra – AMC en VUmc – tot één Amsterdam UMC in juni 2018. Met die samensmelting kwamen ook twee tradities bijeen: VUmc met zijn aandacht voor de literatuur, en AMC dat zich van oudsher richt op de beeldende kunst.

Door de betekenis van de geneeskunde in de samenleving te onderzoeken, kijkt VUmc verder dan zijn kerntaken. Met Arko Oderwald als drijvende kracht, besteedt het zie...