Dit boek stelt de emanciperende functie van cultuur centraal. Aan de hand van concrete, vaak onderbelichte casussen uit de literatuur en kunst van de lage landen worden lijnen getrokken tussen het door de Verlichting geïnspireerde sociabiliteitsideaal en meer hedendaagse vormen van publieksparticipatie. Daarbij komen verschillende vragen aan de orde. Welke rol speelden kunstuitingen en vormen van cultuurparticipatie toen en nu in emancipatiebewegingen (vrouwen, arbeiders en minderheden, al d...

In Nederland bleef homeopathie lange tijd het terrein van lekengenezers en charlatans. In 1886 trad de arts Nicolaas Voorhoeve, leider van de ‘Vergaderingen van Gelovigen’, aan. Hij benoemde geloofsbroeders in besturen en maakte van homeopathie een christelijk gekleurde heelkunde. Toen zoon Jacob in 1951 stierf, verdween de religieuze kleuring.

In 1835 publiceerde Alexis de Tocqueville een essay over het pauperisme, dat een belangrijk onderwerp van discussie was geworden sinds de gevolgen van de industriële revolutie tot het Europese maatschappelijke bewustzijn begonnen door te dringen. De aanleiding werd gevormd door zijn waarneming dat de armen er in de rijkste landen nog slechter aan toe waren dan in de armste. Tocqueville beschouwde armoede als een logische uitkomst van de economische ontwikkeling en meende dat een modern land ...

Het 'Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis' publiceert Nederlands- en Engelstalige artikelen op het gebied van de boekgeschiedenis van de Lage Landen.

Dit nummer van het Jaarboek bevat een thema-dossier over Onderwijs en Pedagogiek. Elise Watson neemt de lezer mee de zeventiende-eeuwse katholieke schoolboeken en catechismussen in. De protestantse catechismussen uit dezelfde periode staan centraal in het artikel van Gunilla Eschenbach. Ook de bijdrage van Arthur der Weduwen handelt over ...

Benamingen als Wijnstraat of Wijnhaven in stadskernen herinneren aan het economisch belang van de wijnhandel vóór 1800. Met belastinginkomsten uit wijn werden oorlogen, weeshuizen en gebouwen betaald. Eind achttiende eeuw daalde de wijnconsumptie sterk en zakte de wijnhandel in. Pas vanaf 1960 dronk men weer evenveel wijn als vroeger. Deze geschiedenis van wijn beschrijft karakteristieken van wijnhandelaren en -consumenten, de invloed van overheid en van wijnschrijvers, de kwaliteit van wij...

De afschaffing van de trans-Atlantische slavernij wordt over het algemeen gezien als de grootste humanitaire prestatie ooit. We kunnen ons echter afvragen wat de waarde hiervan is aangezien het racisme waar deze slavernij op was gefundeerd, nog altijd welig tiert. Het is al vijfhonderd jaar een instrument voor hebzucht, heerszucht, haat en geweld. Het tast de menselijke geest aan en ondermijnt de (wereld)gemeenschap en de democratie.

Gomes wil met behulp van Toegepaste Geschiedschrijving late...

1582 – een rampjaar. De Nederlanden zijn in opstand tegen hun landsheer, Filips II. Militair staat het er beroerd voor. De opstandelingen verliezen terrein en ruziën onderling. In Holland nemen de gereformeerden een bevoorrechte positie in. Andere gelovigen lijden daaronder. Maar niet iedereen neemt de gereformeerde machtsaanspraak voor lief. In het verzet hiertegen neemt D.V. Coornhert (1522-1590) een prominente plaats in. Hij verwijt de gereformeerden dat zij de Hollandse magistraten aan...